اگر در حال تصمیم گیری برای درمان مشکلات دندان‌هایتان با ارتودنسی هستید، احتمالاً در انتخاب روش مناسب و متناسب با سبک زندگی و بودجه خود با مشکل مواجه شده‌اید. می خواهیم در این مقاله به تعدادی از تفاوت هایی ارتودنسی ثابت و متحرک اشاره کنیم و به شما کمک می‌کنیم تا روش درمانی مورد نظرتان را راحتتر انتخاب کنید.
ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت را میتوان محبوب ترین بریس برای دستیابی به یک لبخند مرتب دانست. طراحی این سیستم شامل براکت‌های کوچکی است که بر روی هر دندان چسبانده می‌شوند تا آن را به موقعیت درستش بکشاند. از آنها معمولاً به همراه حلقه‌ای فلزی به اسم نوار استفاده میشود که به دور دندان‌های آسیاب گیر داده شده و در جای خود سفت میشود. سپس براکت‌های چسبانده شده بر روی دندان به وسیله یک سیم کمانی شکل به هم متصل و توسط حلقه‌های لاستیکی به اسم ماژول در سر جای خود نگاه داشته میشود.
انواع ارتودنسی ثابت
انواع ارتودنسی ثابت عبارتند از:
ارتودنسی فلزی
در این گزینه از سیم و براکت‌های فلزی استفاده می شود؛ ارتودنسی فلزی را می توان رایج ترین، به خصوص در کودکان، و مشخص ترین گزینه دانست.
ارتودنسی سرامیکی
ارتودنسی سرامیکی از ترکیب سیم فلزی و براکت‌هایی به رنگ دندان ساخته میشود که ظاهر بهتر و کمتر مشخصی را به آن می‌دهد.
ارتودنسی لینگوال
در ارتودنسی لینگوال هم از سیم و براکت فلزی استفاده میشود، اما در سمت داخل دندان ها نصب میشود و این موضوع آن را کاملاً نامرئی می‌کند.
ارتودنسی متحرک
همان طور که از نامش پیداست، ارتودنسی متحرک به نوعی از ارتودنسی گفته میشود که فرد میتواند آن را از دهان خود خارج کند و مجدد آن را روی دندان‌های خود قرار دهد. ارتودنسی‌های متحرک شامل دو نوع ارتودنسی نامرئی و پلاک نگه‌دارنده می‌شوند.
پلاک متحرک
پلاک متحرک به صفحات آکریلیک ترکیب شده با سیم فولادی ضد زنگ گفته میشود. ارتودنسی متحرک میتواند مشکلاتی مانند فاصله بین دندان، کجی یا تجمع دندان‌ها و کراس بایت را برطرف کند، اما عمدتاً برای جلوگیری از برگشت ارتودنسی بعد از یک دوره درمان با ارتودنسی ثابت استفاده می‌شوند.
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی نامرئی به گاردهای شفافی گفته میشود که از نیروی اعمالی تدریجی برای کنترل حرکات دندان‌ها استفاده می‌کند. این نوع ارتودنسی به صورت سفارشی و برای هر بیمار به صورت جداگانه طراحی و ساخته میشود. مجموعه‌ای از ارتودنسی‌های نامرئی به منظور اعمال نیرو در مراحل مختلف پیشروی درمان در اختیار بیمار قرار داده میشود تا دندان‌های او در نهایت به وضعیت مطلوب در بیایند.
تفاوت بین ارتودنسی ثابت و متحرک
با وجود آن که هر دو ارتودنسی ثابت و متحرک برای اصلاح فرم دندان‌ها استفاده می‌شوند، اما در مواردی هم با هم متفاوت است. بیایید نگاهی به بزرگترین تفاوت‌های بین ارتودنسی ثابت و متحرک بیاندازیم:
کاربرد
هر دو ارتودنسی ثابت و متحرک در بهبود شکل قوس، فاصله بین دندان‌ها، اصلاح کجی یا همپوشانی دندان‌ها و بهبود ظاهر آن (مثل حالتی که بیمار به اوربایت مبتلا باشد) موثر هستند.
ارتودنسی ثابت گزینه بهتری در اصلاح موقعیت فک و مشکلات ارتودنسی پیچیده‌تر به شمار می‌رود، اما ارتودنسی متحرک برای مشکلات سبک تر، گزینه‌های بهتری محسوب می‌شوند. از کاربردهای بسیار خوب ارتودنسی متحرک میتوان به جابجایی افقی دندان‌ها به چپ و راست اشاره کرده، اما از عملکرد خوبی در چرخاندن دندان‌ها به سمت داخل یا بیرون برخوردار نیستند.
زیبایی
ارتودنسی‌های متحرک در مقایسه با ارتودنسی ثابت، گزینه‌های بسیار مطلوب تری محسوب می‌شوند و حتی میتواند به صورت نامرئی در بیاید. ارتودنسی متحرک میتواند به صورت گزینه‌های شفافی باشد که مطابق با آناتومی دندان‌ها طراحی شوند و اعتماد به نفس در حین خندیدن را به شخص اعطا کند و درصد کمی از مخاطبانتان متوجه استفاده از ارتودنسی می‌شوند.
راحتی
ارتودنسی‌های متحرک و شفاف از راحتی بسیار بالاتری در مقایسه با ارتودنسی‌های ثابت برخوردارند. بیماران محدودیتی در خوردن غذاهای سفت یا غذاها و نوشیدنی‌های رنگی (چای، قهوه، شراب، خورشت کاری و …) ندارند و بدون احتمال خطر شکستگی ارتودنسی یا لکه شدن آن، می‌توانند غذاهای دلخواهشان را بخورند؛ کندن آن هم ساده است.
بهداشت
رعایت بهداشت دهان و دندان در استفاده از ارتودنسی متحرک ساده‌تر خواهد بود، چرا که امکان دسترسی ساده‌تر به همه نقاط دهان و استفاده از خمیردندان‌های مختلف وجود خواهد داشت. همین موضوع درباره نخ دندان کشیدن (که استفاده روزانه از آن توصیه میشود) نیز وجود دارد. در زمان استفاده از ارتودنسی ثابت، باید از مسواک بین دندانی برای تمیز کردن فاصله بین ارتودنسی و دندان‌ها استفاده کرد. با استفاده از ارتودنسی متحرک دیگر لازم نیست که نگران بوی بد دهان باشید، چرا که می‌توانید آن را با آب و صابون بشویید و بوی خوبی به دهانتان بدهید؛ این در حالی است که احتمال تجمع پلاک باکتری و تارتار در اطراف ارتودنسی ثابت و ایجاد بوی بد دهان وجود دارد.
جلسات مراجعه به دندانپزشک
برای تنظیم ارتودنسی ثابت به جلسات مرتب مراجعه به دندانپزشک نیاز خواهد بود، اما این موضوع درباره ارتودنسی نامرئی نیز صادق است و آنها را باید هر یک یا دو هفته عوض کرد. در موارد خاصی مثل ارتودنسی متحرک می توان فرایند درمان را از دور تحت نظر قرار داد و از هزینه های جلسات مراجعه به دندانپزشک جلوگیری کرد. این موضوع برای مواردی که بیماران وارد مرحله استفاده از ریتینرهای ارتودنسی متحرک می شوند، از اهمیت بالاتری برخوردار میشود.
غذا خوردن
در استفاده از ارتودنسی متحرک می‌توانید آن را زمان خوردن غذا در بیاورید و محدودیتی در طول درمان نخواهید داشت؛ اما در زمان استفاده از ارتودنسی متحرک باید خیلی مراقب باشید تا آن را نشکنید و غذا بین آن گیر نکنید. مخصوصاً اگر در ارتودنسی از براکت‌های شفاف استفاده شده باشد، باید خیلی مراقب غذاهای رنگی باشید و شاید نتوانید خورشت کاری بخورید، مگر آنکه زرد شدن آنها برایتان مهم نباشد.
طول درمان
ارتودنسی ثابت، یک گزینه همیشگی است و به همین دلیل هم طول درمان کوتاهتر و اثرگذاری بیشتری خواهد داشت. مدت زمان لازم برای درمان توسط ارتودنسی ثابت به مقدار مورد نیاز حرکت دندان‌ها برای صاف شدن و اصلاح وضعیت بایت بستگی دارد. اما متوسط زمان آن معمولاً در حدود دو سال خواهد بود.
الاینرهای شفاف، مجموعه‌ای از گاردهای پلاستیکی شفافی هستند که دقیقاً اندازه دندان‌هایتان هستند و وقتی در سر جای خود قرار می‌گیرند، به آنها فشار وارد می‌کنند و آنها را به آرامی به سمت موقعیت درستشان حرکت می‌دهد. معمولاً هر یک از آنها را باید 22 ساعت در روز و دو هفته استفاده کرد تا به تدریج دندان‌هایتان را صاف کند. تعداد الاینر مورد نیاز شما با توجه به شدت نامرتبی دندان‌ها توسط متخصص ارتودنسی تعیین میشود.
نحوه ساخت
جلسه نصب ارتودنسی معمولاً بین 1 تا 2 ساعت طول می کشد. متخصص ارتودنسی ابتدا و قبل از مالیدن چسب برای نصب براکت به جلوی دندان‌هایتان، آنها را تمیز و خشک می‌کند. سپس سیم از لابلای براکت را رد میشود و از نوار لاستیکی و کشی برای محکم کردن همه چیز در سر جای خود استفاده میشود.
برای ساخت ارتودنسی متحرک دندانپزشک ابتدا از دهان شما قالبگیری می‌کند. همچنین ممکن است از شما بخواهد تا با مراجعه به مراکز رادیولوژی از فک خود عکس بگیرید. سپس قالب به لابراتوار فرستاده میشود تا با توجه به فرم فک و موقعیت دندان‌های شما ارتودنسی متحرک مناسب برای شما ساخته شود.
هزینه
هزینه ارتودنسی متحرک و هر ارتودنسی دیگری به فاکتورهای زیادی مثل هزینه دستمزد پزشک، طول درمان و پیچیدگی مشکل بیمار بستگی دارد. اما به طور کلی هزینه ارتودنسی متحرک و نامرئی معمولاً از هزینه ارتودنسی ثابت بیشتر خواهد بود.
ارتودنسی متحرک بهتر است یا ثابت؟
ارتودنسی‌های ثابت و متحرک، هریک مزایایی دارند که آنها را برای موارد مختلف به گزینه‌ای مناسب تبدیل می‌کند. اما مبنای تصمیم گیری همیشه باید نظر متخصص ارتودنسی و نوع درمان پیشنهادی او باشد. اگر هنوز هم مطمئن نیستید، باید برای گرفتن نظر تخصصی متخصص ارتودنسی ما، یک جلسه مشاوره ترتیب دهید.
سوالات متداول
درمان با ارتودنسی ثابت راحتتر است یا متحرک؟
ارتودنسی متحرک، مزایای زیادی برای بیمار به همراه میآورد. آنها راحتتر هستند و میتوان آنها را برای رویدادهای مهم، و حتی غذا خوردن و مسواک کردن از دهان خارج کرد. لازم نیست نگران خوردن غذاهای سخت یا رنگی باشید و هیچ محدودیت غذایی نخواهید داشت.
آیا استفاده از ارتودنسی متحرک برای بزرگسالان مفید است؟
بله، ارتودنسی متحرک گزینه ایده آلی برای بزرگسالان است و میتواند از اثرگذاری مشابهی با ارتودنسی ثابت برخوردار باشد. علاوه بر شفاف بودنش، میتوان از آن بدون آنکه کسی متوجه شود، استفاده کرد و در عین حال دندان‌های مناسب تری هم بدست آورید.
کدام یک از انواع ارتودنسی (ثابت یا متحرک) نحوه‌ی صحبت کردن را تغییر نمی‌دهد؟
هر دوی آنها، حداقل در چند روز/هفته اول استفاده از آنها و تا عادت کردن به آنها بر روی صحبت کردنتان تاثیر می‌گذارند.
آیا بعد از سه روز عدم استفاده از ارتودنسی متحرک، دندان‌هایم جابجا می‌شوند؟
نیروهایی که از جهات مختلف توسط عضلات، زبان و لب‌ها بر دندان‌ها وارد میشود، از یک نفر به نفر دیگر متفاوت است. بعضی افراد ممکن است تنها با یک روز عدم استفاده از ارتودنسی متحرک، حرکت دندان‌هایشان را حس کنند، اما دیگران شاید حتی استفاده از ریتینر را برای مدت طولانی‌تری فراموش کنند و اتفاقی هم نیفتد.
ارتودنسی ثابت برای کودکان مناسب‌تر است یا متحرک؟
این مسئله باید پس از انجام معاینات لازم توسط متخصص ارتودنسی تعیین شود.
قیمت ارتودنسی ثابت بیشتر است یا متحرک؟
معمولاً هزینه ارتودنسی متحرک از هزینه ارتودنسی ثابت بیشتر است.
