ممکن است متخصص ارتودنسی کشیدن دندان را در درمان ارتودنسی برای دستیابی به بایت سالم، دندانهای مرتب و لبخند جذاب توصیه کند. همچنین اگر دندانها بههمفشرده باشد و اختلال بایت و نامرتبی دندانها به دلیل وجود نداشتن فضای کافی در دهان برای تمام دندانها ایجاد شده باشد، ارتودنتیست کشیدن دندان را توصیه میکند. دندان ممکن است حین درمان ارتودنسی یا قبل از ارتودنسی کشیده شود. البته کشیدن دندان در تمام درمانهای ارتودنسی ضرورت ندارد. متخصص ارتودنسی با توجه به تشخیصش گاهی توصیه میکند که یک تا چهار دندان کشیده شود. برای درمان عدم تقارن بایت ناشی از سانحه لازم است یک یا سه (تعداد فردی از) دندان کشیده شود. متخصص ارتودنسی عاملهای متعددی را پیش از تصمیمگیری برای کشیدن دندانها در نظر میگیرد.
علت کشیدن دندان در ارتودنسی
کشیدن دندان در ارتودنسی فقط در چند مورد، مانند شلوغی یا بهم فشردگی دندانها ضروری است. دلیل اصلی کشیدن دندان برای ارتودنسی دستیابی به بهترین نتیجه ممکن است؛ به این ترتیب دندانهایتان کاملاً مرتب و بایت بسیار سالم میشود. توجه داشته باشید که فقط بهم فشردگی جدی دندانها کشیدن دندان را ضروری میسازد.
بهم فشردگی دندانها نتیجه وجود دندان اضافی در دهانتان است. اگر فکتان بسیار کوچک باشد، جای دادن به تمام دندانها و حمایت مناسب از تمام دندانها به چالش تبدیل میشود و مشکل بهم فشردگی دندانها پیش میآید. وجود دندان بسیار بزرگ دلیل دیگری برای شلوغی دندانهاست، دندان بزرگ به درستی در دهان جای نمیگیرد.
پوسیدگی یا آسیبدیدگی دندان در اثر بهم فشردگی دندانها، کشیدن دندان را پیش از ارتودنسی ضروری میسازد. اگر پوسیدگی دندان شدید باشد، چارهای جز کشیدن دندان پوسیده و مرتب کردن بقیه دندانها باقی نمیماند. کشیدن دندان برای ارتودنسی زمانی لازم میشود که ناتوانی در حرکت دادن دندان منجر به ناپایدار شدن نتایج شود. در این صورت اگر دندان کشیده نشود، دندانها در آینده نامرتب و جابهجا میشوند و درمانهای ارتودنسی بیشتری ضرورت مییابد. کشیدن دندان برای ارتودنسی در این وضعیت بسیار مهم میشود، چون پس از کشیدن دندان به نتایجی ایمن، سالم و ماندگار دست خواهید یافت. بهعلاوه کشیدن دندان در ارتودنسی مشکلات شدید بایت مانند اوربایت، آندربایت و اوربایت عمیق را حل میکند.
مزایای کشیدن دندان در درمان ارتودنسی
اگر مشکلات دندانی وجود داشته باشند که بر کیفیت نتایج نهایی اثر بگذارند، کشیدن دندان در ارتودنسی مزایای فراوانی دارد. یکی از مزایای اصلی ایجاد فضای بیشتر است تا متخصص ارتودنسی بتواند تمام دندانها را مرتب کند و در موقعیت درست جای بدهد. بهعلاوه کشیدن دندان برای ارتودنسی مدت زمان درمان را کاهش میدهد و کمک میکند که سریعتر به نتایج دلخواه برسید. در هر حال متخصص ارتودنسی در جلسه مشاوره و در طول درمان درباره لزوم کشیدن دندان با شما صحبت خواهد کرد.
پس از کشیدن دندان برای ارتودنسی دامنه انتخابتان برای انتخاب انواع مختلف بریس گستردهتر میشود. بریسهای ارتودنسی به لطف درمانهای انقلابی ارتودنسی پیشرفت بسیاری در سالهای گذشته داشته است و اکنون چند روش مختلف با توجه به سبک زندگی و نتایج دلخواهتان در دسترس است. هنوز هم میتوان از بریسهای قدیمی با سیم و براکت فلزی استفاده کرد، اما اگر بخواهید ارتودنسی را در دوران بزرگسالی انجام بدهید، احتمالاً ترجیح میدهید از روشی استفاده کنید که چندان جلب توجه نکند.
در این صورت میتوانید ارتودنسی نامرئی را انتخاب کنید، در این روش از پلاکهای نامرئی برای مرتب کردن دندانها استفاده میشود. ارتودنسی سریع (Quick Straight Teeth) نیز انتخاب دیگری است که در آن از پلاکهای شفاف یا پلاکهای سرامیکی شفاف استفاده میشود.
کدام دندان در ارتودنسی کشیده میشود؟
احتمال کشیدن دندان آسیاب کوچک بالاست؛ البته دندانی که کشیده میشود، به مورد خاص هر بیمار بستگی دارد. دندان آسیاب عقب دهان در موارد نادر کشیده میشود. در هر حال همواره موارد استثنا وجود دارند.
کشیدن دندان نیش در ارتودنسی
کشیدن دندان نیش برای ارتودنسی اصلاً رایج نیست. متخصص ارتودنسی دندانی را که باید کشیده شود، با دقت با توجه به مشکلات ارتودنسی خاص انتخاب میکند.
اگر کشیدن دندان لازم باشد و بیمار با آن موافقت کند، به طور متداول ترجیح داده میشود که دندان آسیاب کوچک به جای نیش کشیده شود. البته منظورمان این نیست که دندان نیش اصلاً کشیده نمیشود؛ اصلاحات لازم گاهی اوقات کشیدن دندان نیش را ایجاب میکند. در هر حال اگر شرایط برابر باشد و شرایط خاصی برای کاهش مشکلات احتمالی وجود نداشته باشد، متخصصان ارتودنسی عموماً سعی میکنند دندان آسیاب کوچک را بهجای دندان نیش بکشند. دندانهای نیش در تعیین بایت سالم و پایدار نقش بسیار مهمی دارند. داشتن دندانهای نیش در حرکات لازم برای جویدن غذا، مانند حرکات جانبی فک و حرکات رو به جلو یا عقب فک، بسیار مفیداند.
بهعلاوه دندانهای نیش تنها دندانهایی هستند که برای نیروهای برشی به کار برده میشوند. معمولاً از دندانهای جلو برای تکهتکه کردن غذا و از دندانهای عقب برای جویدن و له کردن غذا استفاده میکنیم. اما دندانهای نیش منحصراً برای بریدن به کار برده میشوند. بنابراین داشتن چهار دندان نیش سالم قابلیت جویدن فرد را در حد قابلتوجهی افزایش میدهد.
متأسفانه در بعضی شرایط چارهای جز کشیدن دندان نیش وجود ندارد. دندان نیش پوسیده را میتوان ترمیم و حفظ کرد، البته به شرطی که ساختار کافی از دندان باقی مانده باشد. اما اگر دندان نیش نهفته باشد، ممکن است کشیدن دندان نیش تنها راهحل باشد.
اگر دندان نیش نهفته در جای خود باقی بماند، مشکلات جدی مانند بیماری لثه، پوسیدگی، عفونت و کیستهای دندانی ایجاد میشود. دندان نیش نهفته گاهی ریشههای دندانهای مجاور را خرد میکند. بنابراین در چنین شرایطی بهتر است دندان نیش کشیده شود.
در هر حال نباید نسنجیده و بدون مستندات درباره کشیدن دندان نیش تصمیم گرفته شود. از آن جا که دندان نیش نقش مهمی در حفره دهان دارد، عکس رادیوگرافی دیجیتال باید گرفته شود و به دقت ارزیابی شود تا اطمینان حاصل شود که کشیدن دندان نیش بهترین گزینه است.
کشیدن دندان شیری در ارتودنسی
دندان شیری عملکرد مهمی در رشد دندان دائمی جایگزین دارد. اگر دندان شیری خیلی زود کشیده شود یا مدت بسیار زیادی در دهان باقی بماند، اثر نامطلوبی را بر الگوی رویش و نظم دندانهای دائمی خواهد گذاشت. لازم است قبل از تصمیمگیری درباره کشیدن دندانهای شیری با متخصص ارتودنسی مشورت کنید.
کشیدن دندان 4 در ارتودنسی
در بیشتر مواردی که ارتودنتیست کشیدن دندان برای ارتودنسی را پیشنهاد میدهد، اولین دندان کاندید برای کشیده شدن، دندان شماره 4 یا همان دندان آسیاب کوچک است. لازم به ذکر است که کشیدن دندان 4 در ارتودنسی فقط و فقط در مواقعی صورت میگیرد که با شلوغی دندان، و در عین حال با کوچک بودن فک مواجه هستیم؛ بنابراین کشیدن دندان 4 در ارتودنسی بزرگسالان و نوجوانان پدیده چندان رایج و معقولی نیست. ضمناً دندان شماره 4 در کودکان نقش دندان آسیاب را ایفا میکند، به همین دلیل بهترین گزینه برای کشیدن است، چرا که دندانهای آسیاب اصلی با کمک ارتودنسی جای آن را پر خواهند کرد. اما دندان شماره 4 که در واقع دندان پیش از آسیاب است، مسئولیت آسیاب کردن تکههای کوچکتر غذا که از زیر دندان آسیا بیرون میریزند را بر عهده دارد و در صورت حذف و چینش دوباره دندانها، این مسئولیت بر عهده دندان نیش خواهد افتاد که به هیچ وجه برای آن مناسب نبوده و پس از مدت کوتاهی شاهد پیدایش مشکلاتی برای این دندان خواهید شد.
کشیدن دندان عقل در ارتودنسی
درباره کشیدن دندان عقل در ارتودنسی حرف و حدیث بسیار است. همانطور که میدانید دندان عقل تا پیش از 17 سالگی زیر در لثه نهفته بوده و در اکثر موارد از 17 تا 22 سالگی از لثه سر بیرون آورده و وارد ردیف دندانها میشود. اگر از قبل تجربه درمان ارتودنسی را داشته باشید، با شروع رشد دندان عقل متوجه تغییرات و تحرکاتی در ردیف دندانهای خود خواهید شد. با وجود این تغییرات، اولین سوالی که در ذهن ما نقش میبندد این است که آیا اکنون اصلاحات درمان ارتودنسی پیشینم از بین خواهد رفت؟ در کمال تعجب اگر اختلال و تداخلی در حالت اولیه دندان عقل وجود نداشته باشد، رشد آن موجب هیچ بهمریختگی یا مشکلی در ردیف دندانها نخواهد شد. میپرسید پس چه چیزی موجب این جابهجایی در دندانها شده است؟ پاسخش بسیار ساده است! افزایش سن. دردی که بسیاری از افراد با سر باز کردن لثه و رشد دندان عقل تجربه میکنند به دلیل این است که دندان از ابتدا صاف و سربالا در لثه جا نگرفته بوده و بالطبع هماکنون نیز رو به بالا رشد نمیکند. در چنین شرایطی کشیدن دندان عقل تنها چاره است. اگر اینچنین است پس چرا بسیاری از متخصصان ارتودنسی، کشیدن دندان عقل پیش از درمان ارتودنسی را به بیمارانشان توصیه میکنند؟ همانطور که احتمالاً میدانید پس از شروع فرآیند ارتودنسی حفظ بهداشت دندان به کاری بسیار دشوار تبدیل میشود که نیازمند دقت، توجه و جدیت زیادی میباشد. دندان عقل با توجه به جایگاهش که در آخرین نقطه از ردیف دندانها واقع شده است، چندان در دسترس نیست و در اغلب وعدههای شستشوی دندان، دستنخورده باقی میماند. از همین رو دندان عقل شاید بیشتر از تمامی دندانهای دیگر در معرض عفونت و پوسیدگی باشد. به همین دلیل است که ارتودنتیستها پیشنهاد میکنند که پیش از شروع درمان و بروز مشکلات احتمالی، خیال خودتان را از بابت دندان عقل راحت نمایید.
توصیه میکنیم فرزندتان را حدود هفت سالگی برای معاینه نزد دندانپزشک بیاورید تا دندانپزشک رشد دندانهای عقل را تحت نظر بگیرد و مشکلات دندانی را هر چه زودتر تشخیص بدهد. اگر دندان عقل وجود داشته باشد، دندانپزشک طرح درمان مناسب را برای آینده تهیه میکند.
عوارض کشیدن دندان سالم در ارتودنسی
تصمیمگیری درباره لزوم کشیدن دندان قبل از ارتودنسی دشوار است. اگر در نظر دارید کشیدن دندان را برای ارتودنسی انجام بدهید، حتماً قبل از تصمیم نهایی درباره مزایا و معایب کشیدن دندان با متخصص ارتودنسی مشورت کنید. همچنین لازم است سلامت دندانها و لثهها را بررسی کنید تا از ضروری بودن کشیدن دندان مطمئن شوید.
از یک سو اگر دندانهایتان بهم فشرده باشند یا دندان نهفته یا دندانی داشته باشید که نتوان آن را ترمیم کرد، کشیدن دندان بهترین راهحل خواهد بود. دندان نهفته زمانی ایجاد میشود که دندان به جای آنکه صاف و رو به پایین رشد کند و از لثه بیرون بزند، با زاویه رشد میکند. وجود دندان نهفته مانعی برای انجام ارتودنسی است و موفقیتآمیز بودن درمان را دشوارتر میکند. از سوی دیگر کشیدن دندان سالم عوارض غیر قابل برگشت و ناراحتکنندهای را به دنبال دارد که در ادامه آنها را توضیح میدهیم:
کشیدن دندان آسیاب کوچک ساختار نیمرخ چهره شما را (مخصوصاً با افزایش سن) تغییر خواهد داد
کشیدن دندان و جابهجایی دندانها باعث صاف شدن صورت و استخوانهای گونه، نازکتر شدن لبها و عقب رفتن چانه میشود. صورت بیماران مذکر در سنین بالاتر و پس از ریش درآوردن پرتر و متناسبتر به نظر خواهد رسید. اما شرایط برای خانمها بدتر است و این خطر وجود دارد که پس از کشیدن دندان پیرتر به نظر برسند.
جابهجایی دندانها، فضای زبان را در دهان محدود میکند
وقتی دندانها را عقب میکشید، زبانتان هم مجبور میشود خودش را عقب بکشد و ممکن است راه گلو را مسدود کند؛ در نتیجه به اجبار یکی از افرادی میشوید که از راه دهان نفس میکشند. زبان در چنین شرایطی بالای دندانهای پایین قرار میگیرد؛ به این ترتیب زمینه برای شلوغی مجدد دندانها فراهم میشود و دندانها حتی سالها پس از ارتودنسی بهم فشرده میشوند و روی هم قرار میگیرند.
احتمالاً اولین فکری که در این شرایط به ذهنتان میرسد این است که متخصص ارتودنسی یا پلاک نگهدارنده کارش را به درستی انجام نداده است، اما واقعیت این است که زبان نمیتواند کارش را به درستی انجام بدهد.
جابهجایی دندانها احتمال خر و پف یا خرناس را افزایش میدهد
تلاش برای خوابیدن کنار فردی که خر و پف میکند، یکی از کلافهکنندهترین اتفاقات زندگی است. خرناس کشیدن نتیجه عقب رفتن زبان به سمت گلو و مسدود شدن جریان هواست.
خر و پف کردن علاوه بر اینکه آزاردهنده است، باعث اختلالات خوابی مانند آپنه یا وقفه تنفسی در خواب نیز میشود. مشکل آپنه خواب در اکثر موارد تشخیص داده نمیشود. افراد کاهش سلامتیشان را به بالا رفتن سن یا بیماریهای ارثی ارتباط میدهند. اگرچه این موارد نیز جزء عاملهای خطر هستند، تبادل اکسیژن ضعیف، انسداد مسیر عبور هوا و نداشتن خواب باکیفیت عوارض کوتاهمدت و بلندمدتی برای سلامت عمومی دارد.
معایب دیگر کشیدن دندان برای ارتودنسی عبارتاند از:
- تنفس از راه دهان
- آپنه یا وقفه تنفسی در خواب
- دندان قروچه یا روی هم فشار دادن دندانها
- درد مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)
- حالت اندامی نامناسب
روشهای جایگزین کشیدن دندان در ارتودنسی
روشهایی وجود دارند که میتوانند در بسیاری از موارد بدون نیاز به کشیده شدن دندان، ارتودنسی را پیش ببرند. برخی از این روشها عبارتند از:
وسیع کننده کام یا کراس بایت
ایجاد فضای بیشتر برای دندانها با استفاده از وسیعکننده کام یکی از جایگزینهای کشیدن دندان است. این تکنیک برای کودکان مؤثرتر است، چون استخوانهایشان هنوز در مرحله رشد است. چون رشد استخوانهای بزرگسالان متوقف شده است، اثرگذاری این تکنیک برای بزرگسالان کمتر است.
دیستالیزاسیون
اضافه کردن استخوان به کام روش دیگری برای وسیع کردن استخوان کام بزرگسالان است. متخصص ارتودنسی دندانهای عقب دهان را نیز میتواند با روش دیستالیزاسیون جابهجا کند. دیستالیزاسیون فضای بیشتری برای دندانهای بهمفشرده ایجاد میکند و در نتیجه دیگر لازم نیست دندان برای ارتودنسی کشیده شود.
پرسشهای پرتکرار
آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی درد دارد؟
لزوماً خیر. کشیدن دندان تحت تأثیر داروی بیحسی شاید کمی ناراحتکننده باشد، اما با درد طاقتفرسا همراه نیست. برای جراحیهای سختتر کشیدن دندان باید مسکنهای قویتری مانند آرامبخشهای خوراکی یا داروی بیهوشی دریافت کنید.
آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی عادی و رایج است؟
کشیدن دندان در ارتودنسی فقط در چند مورد، مانند بهم فشردگی دندانها لازم میشود. هدف اصلی از کشیدن دندان در ارتودنسی دستیابی به نتایج باکیفیت است. دندانهایتان پس از ارتودنسی موفقیتآمیز ردیف و مرتب و بایتتان کاملاً سالم خواهد شد. فقط موارد شدید شلوغی و روی هم افتادن دندانها کشیدن دندان را ضروری میسازد.
چقدر طول میکشد تا از کشیدن دندان برای ارتودنسی بهبود یابید؟
جراح دهان و دندان معمولاً میخواهد که حداقل به مدت 48 الی 72 ساعت پس از کشیدن دندان استراحت کنید تا لخته خون در ناحیه کشیدن دندان تشکیل شود. پس از این مدت بیمار میتواند فعالیتهای بدنی روزمرهاش را از سر بگیرد. التیام یافتن کامل بافت نرم معمولاً 3 تا 4 هفته طول میکشد.
آیا کشیدن دندان برای ارتودنسی چهره شما را تغییر میدهد؟
بله، کشیدن دندان در کنار ارتودنسی صورتتان را بهتر یا بدتر میکند. البته تغییر در اکثر موارد اصلاً قابل درک نیست.
در یک جلسه چند دندان را میتوان کشید؟
هیچ محدودیتی برای تعداد دندانهایی که میتوان همزمان کشید، وجود ندارد. هرچند به ندرت پیش میآید که چند دندان در یک جلسه کشیده شوند، کشیدن دندان گاهی تنها راهحل برای دندانهای با پوسیدگی شدید است.
آیا ممکن است پس از ارتودنسی دوباره بین دندانها فاصله بیفتد؟
جلو زدن دندانها پس از ارتودنسی اتفاق رایجی است. هرچند دندانها مرتب میشوند و فاصله بین دندانها از بین میرود، امکان جابهجا شدن دندانها هنوز وجود دارد و سادهترین راه جابهجا شدن دندانها به سمت بالا و بیرون است. مشکل جلو آمدن دندانها برای تمام بیماران پیش نمیآید.
