افرادی که دندانهایشان نامرتب است، در زمانهای مختلفی از زندگیشان تصمیم میگیرند دندانهایشان را ارتودنسی کنند. برخی ارتودنسی دندان را در سالهای قبل از نوجوانی و دوران نوجوانی انجام میدهند، اما بقیه تا دوران بلوغ و بزرگسالی صبر میکنند. اگر دندانهای خود یا یکی از نزدیکانتان نامرتب باشد، احتمالاً برایتان سؤال است که بهترین سن ارتودنسی دندان کدام است؟ پیش از هر چیز باید بگوییم که تقریباً در هر سنی میتوانید از مزایای درمان ارتودنسی بهرهمند شوید و هیچگاه برای صاف و مرتب کردن دندانهایتان دیر نیست. اما اگر میخواهید ارتودنسی دندان را در بهترین زمان ممکن انجام بدهید، در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی درمورد سن مناسب برای انجام ارتودنسی دندان بدست آورید.
بهترین سن ارتودنسی دندان
بسیاری از مردم فکر میکنند که اوایل دوران نوجوانی سن مناسبی برای ارتودنسی است. گذشته از هر چیز دیدن دندانهای ارتودنسیشده افرادی که در دوران نوجوانی یا نزدیک به این دوران هستند، بسیار رایجتر از دیدن دندانهای ارتودنسیشده کودکان کوچکتر و بزرگسالان بالغ است.
تحقیقات کافی برای تعیین بهترین سن ارتودنسی انجام نشده است، اما اوایل دوران نوجوانی، یعنی بین 10 تا 14 سالگی، عموماً به عنوان سن ایدهآل ارتودنسی دندان در نظر گرفته میشود، چون در دوران پیش از نوجوانی یا اوایل نوجوانی، دندانهای دائمی درآمده است و بافت نرمتر استخوان فک همچنان به تغییر موقعیت و جابهجایی جواب میدهد.
سن دقیق ارتودنسی کردن دندانهای افرادی که در اوایل دوران نوجوانی هستند به دو عامل بستگی دارد: گستردگی درمان موردنیاز و اینکه آیا تمام دندانهای دائمیشان درآمده است یا اکثرشان.
ارتودنسی بالاترین اثربخشی و کارآمدی را در دوران نوجوانی دارد، یعنی بهترین سن برای ارتودنسی وقتی است که تمام دندانهای شیری افتاده و دندان آسیاب دوم درآمده است؛ این وضعیت معمولاً بین 11 تا 13 سالگی اتفاق میافتد.
ارتودنسی دندانها در دوران نوجوانی احتمالاً کمی آسانتر یا سریعتر است، البته بزرگسالان تمام گروههای سنی به خوبی متوجه شدهاند که وقتی بحث برخوردار شدن از مزایای ارتودنسی پیش میآید، سن فقط یک عدد است.
اگرچه سختتر بودن استخوان فک به معنای طولانیتر و پیچیدهتر شدن درمان ارتودنسی برای بزرگسالان است، در هر سنی که باشید کافی است به متخصص ارتودنسی مجرب مراجعه کنید تا طرح درمان مناسبی را برایتان تهیه کنند و در نتیجه از مزایای متعددی مانند صاف و مرتب شدن دندانها، بهبود همترازی بایت، راحتتر شدن رعایت بهداشت دهان و دندان و خلق لبخندی بینقص برخوردار شوید.
حتی اگر نوجوانی بهترین سن ارتودنسی باشد، درمان ارتودنسی یک رویکرد درمانی منعطف و پاسخگو است که میتواند دندانهایتان را مرتب کند، فاصله بین دندانها را حل کند، مشکلات عدمهمترازی و بینظمی بایت را برطرف کند و لبخند زیبایی را در سنین مختلف و مراحل گوناگون زندگی خلق کند.
بهترین سن برای ارتودنسی کودکان
اکثر متخصصان ارتودنسی موافقاند که وضعیت دندانهای کودکان و نیازشان به ارتودنسی باید در سن 7 سالگی ارزیابی شود؛ با این حال سن مناسب به شدت مشکلات دندانی کودک بستگی دارد. بدشکلیهایی مانند شلوغی و بههمفشردگی شدید دندانها، اپن بایت، اوربایت، آندربایت و کراس بایت به مداخله در سنین پایینتر نیاز دارد تا درمان سریعتر به نتیجه برسد. البته حتی اگر تصمیم گرفتهاید ارتودنسی را دیرتر انجام بدهید، باز هم جایی برای نگرانی وجود ندارد، چون تقریباً هر مشکلی را میتوان درمان کرد.
اگر کودکان در سن پایین مشکلات دندانی داشته باشند، درمان در بازه سنی 6 تا 10 سالگی شروع میشود، در این حالت از وسایل ارتودنسی محدودی استفاده میشود. سیمکشی کامل دندانها را صرفاً در زمانی میتوان انجام داد که دندانهای دائمی کودک درآمده و کاملاً رشده کرده باشد، این اتفاق معمولاً در بازه سنی 11 تا 13 سالگی رخ میدهد. توصیه میشود به زمان افتادن دندانهای شیری فرزندتان توجه کنید، چون دندانهای برخی کودکان زودتر یا دیرتر میافتد.
پیش از شروع درمان ارتودنسی لازم است از این موضوع آگاه شوید که اکثر کودکان از ارتودنسی کردن دندانهایشان میترسند. بنابراین باید در کمال شکیبایی با فرزندتان رفتار کنید و برایاش توضیح بدهید که ارتودنسی دندان درمانی کاملاً عادی و مفید برای اوست. مزایای پرشمار ارتودنسی دندان، شامل داشتن لبخندی جذاب در آینده و بهبود سلامت دهان و دندانها را برایش شرح بدهید و بگویید که ارتودنسی مانع انجام دادن فعالیتهای عادی روزمرهاش نخواهد شد.
بهترین سن برای ارتودنسی نوجوانان
زمانبندی درمان ارتودنسی نوجوانان معمولاً به شدت مال اکلوژن و دلیل اصلی نامنظم بودن دندانهایشان بستگی دارد. عموماً پایینترین سنی که متخصصان ارتودنسی برای شروع درمان پیشنهاد میدهند، زمانی است که اکثر دندانهای دائمی درآمده باشد که معمولاً بین 8 تا 14 سالگی است.
البته سن مناسب ارتودنسی نوجوانان به رشد دندانهایشان و سرعت درآمدن دندانهای جدید بستگی دارد، درهرحال در بازه سنی 8 الی 14 سال از مزیت انجام درمان بر روی ساختارهایی استخوانی برخوردار هستیم که هنوز در حال رشداند. چون ساختارهای استخوانی هنوز کاملاً رشد نکردهاند، متخصصان ارتودنسی میتوانند دندانها و فکها را به سمت موقعیت درست هدایت کنند.
درمان ارتودنسی درمان بسیار رایجی در میان نوجوانان است. درمان مناسب هر بیمار متغیر است و همواره به عاملهای متعدد بستگی دارد، بنابراین ضروری است که با متخصص ارتودنسی درباره مناسب بودن روشهای سنتی یا جایگزین ارتودنسی برای فرزندتان مشورت کنید.
بهترین سن برای ارتودنسی بزرگسالان
هیچگاه برای رسیدن به لبخند رویاییتان دیر نیست. ارتودنسی دیگر درمانی مختص کودکان نیست و دندانها را در سنین بالاتر نیز میتوان مرتب کرد تا به لبخندی ایدهآل رسید. میدانستید تعداد بزرگسالانی که تصمیم به انجام درمان ارتودنسی گرفتند، در بیست سال گذشته 40% افزایش داشته است؟ در حال حاضر سالانه بیش از یک میلیون بیمار بالای 18 سال درمان ارتودنسی را انجام میدهند. تصورات اشتباه و ناخوشایندی که درباره ارتودنسی وجود داشت، مدام کمرنگتر میشود، چرا که ارتودنسی مدرن، فناوری و روشهایش را بهبود میدهد و روشهایی مانند ارتودنسی نامرئی یا شفاف و تقریباً نامرئی محبوبتر میشود.
مزایای ارتودنسی دندان برای بزرگسالان بیشمار است. مرتب کردن دندانها علاوه بر افزایش اعتمادبه نفس و عزت نفس و زیباتر کردن چهره برای سلامتی نیز مفید است. دندانهای کج و نامرتب موجب پوسیدگی سریعتر دندانها و استخوانها میشود. اختلال بایت احتمال آسیب دیدن لثهها و فک را نیز افزایش میدهد که به نوبه خود میتواند سردردهای شدیدی را به دنبال داشته باشد. به لطف دستاوردهای علم پزشکی و فناوری دلیلی ندارد که ارتودنسی را در سنین بالاتر انجام ندهید. تنها تفاوت بین ارتودنسی کودکان و بزرگسالان این است که چون استخوانهای فک و دندانهای کودکان هنوز در حال رشد است، اصلاح نامرتبی دندانهایشان راحتتر است و در نتیجه درمانشان چند ماه کمتر طول میکشد. در هر سنی که باشید، دندانپزشکان همواره توصیه میکنند که برای مطلع شدن از روشهای ممکن و بهترین روش درمان وضعیت خاصتان با یک متخصص ارتودنسی ماهر مشورت کنید.
مزایای انجام زودهنگام ارتودنسی
مراجعه به متخصص ارتودنسی برای ارزیابی زودهنگام مزایای بسیاری دارد. اکثر مشکلات دندانی علت ژنتیکی دارند یا پیامد عادتهایی مانند مکیدن انگشت شست هستند که فشاری غیرعادی را به دندانها وارد میکند. این مشکلات معمولاً به مرور زمان ایجاد میشوند و شناساییشان بدون آموزش میتواند دشوار باشد.
دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی با بهرهگیری از دانش، تخصص و تجهیزات موجود میتواند ساختار فک و دندانهای شما یا فرزندتان را کاملاً معاینه کند؛ سپس الگوهای رشد و ایجاد مشکلات را در سن پایینتر پیشبینی کند. برای مثال اگر به نظر برسد که دهان فرزندتان در حال رشد کردن در وضعیت اورجت (جلوتر بودن دندانهای بالا) است، متخصص درمانی را برای پیشگیری از اورجت توصیه میکند.
درمان پیشگیرانه بنا به دلایل زیر مهم است:
- عقب بردن دندانهای قدامی بالا تا آنها در برابر آسیبهای سانحهای مانند آسیبهای ورزشی، برخورد چوب، راکت و توپ و زمین افتادن از روی دوچرخه و تخته اسکیت کمتر آسیبپذیر باشند.
- بهبود ارتباط بین موقعیتهای فکهای بالا و پایین موجب میشود که رشد و نمو در سالهای آتی به شکلی عادیتر انجام شود.
- متخصص ارتودنسی در سن پایین حداکثر استفاده را از مزیت رشد برای اصلاح مشکلات اسکلتی مانند باریک بودن قوس دندانی، آندربایت و اوربایت میبرد.
- از بین بردن یا کاهش ضرورت کشیدن دندانهای دائمی تا این دندانها مسیر رویش عادیتری را برای ورود به حفره دهان طی کنند.
- اصلاح عادتهای دهانی مضر مانند نفس کشیدن از راه دهان و مکیدن انگشت.
- هدایت مناسب رشد و نمو فکها از ایجاد شدن تغییرات غیرعادی در مفصلهای گیجگاهی-فکی در حال رشد جلوگیری میکند.
جمعبندی
تمام والدین باید مراقب دندانهای فرزندانشان باشند. مراجعه به ارتودنتیست باید یک اولویت باشد، چون ارتودنتیست یک متخصص است و گام به گام برای انجام درمان مناسب راهنماییتان میکند. هر چقدر هم که مشکلات دندانیتان شدید باشد، باز راهحلی برای اصلاحشان وجود دارد. ارتودنسی کودکان اصلاً درمان نگرانکننده و ترسناکی نیست و تأثیر چشمگیری بر آینده کودک خواهد داشت. بریسهای ارتودنسی دندانها را مرتب میکنند و در نتیجه دندانها و لثهها سالمتر میشوند. اگر بزرگسال هستید، باید بدانید که هنوز برای ارتودنسی دیر نشده است. پیشرفتهای فناوری و روشهای جدید بریسهای گوناگونی را در اختیار بزرگسالان میگذارد که بعضی از آنها واقعاً نامرئی است. ارتودنسی تأثیر چندانی بر زندگی روزمرهتان نخواهد گذاشت؛ پس از اتمام درمان از مزایای بسیاری برخوردار میشوید و با اطمینان از مرتب بودن دندانها میتوانید لبخندی زیبا به خود و اطرفیانتان هدیه دهید.
پرسشهای متداول
میتوانم دندانهایم را پس از سی سالگی ارتودنسی کنم؟
ارتودنسی محدودیت سنی ندارد و همه میتوانند این درمان را انجام بدهند. هر روزه تعداد فراوانی از بیماران بالای 18 سال دندانهایشان را ارتودنسی میکنند. تنها شرطی که متخصصان ارتودنسی برای انجام درمان میگذارند، این است که استخوان فک و دندانهای دائمی سالم باشد.
چه سنی برای ارتودنسی خیلی دیر است؟
مزیت مهم درمان کردن ناهنجاریها و بینظمیهای دندانی در سن پایین این است که تجهیرات ارتودنسی در سن پایین کاملاً پذیرفته شده است و میتوان دندانها را قبل از بلوغ به صورت ایدهآل مرتب کرد. با این حال به نظر اکثر متخصصان ارتودنسی هیچگاه برای ارتودنسی دیر نیست.
میتوانم درمان ارتودنسی را دو بار انجام بدهم؟
اگر همه چیز در وضعیت عالی باشد، هیچ مانعی برای دو یا حتی سه بار ارتودنسی وجود ندارد. اگرچه درصورتیکه ارتودنسی به درستی انجام شود، یک بار باید کافی باشد.
بهترین سن برای شروع ارتودنسی چه سنی است؟
بهترین سن ارتودنسی دقیقاً قبل از افتادن آخرین دندان آسیاب شیری است. البته بهترین سن ارتودنسی متغیر است، اما بازه سنی 12 تا 14 سال معمولاً برای اکثر کودکان مناسب است.
ارزشش را دارد دندانهایم را در 40 سالگی ارتودنسی کنم؟
داشتن دندانهای نامرتب یا غائب میتواند مایه شرمساری باشد و نامرتب بودن دندانها حتی میتواند بر سلامت دهان و دندانها اثر بگذارد. خوشبختانه میتوانید دندانها را در هر سنی مرتب کنید. ارتودنسی فقط برای کودکان نیست. حتی بزرگسالان 50 سال به بالا نیز میتوانند از مزایای درمان ارتودنسی برخوردار شوند.