کاشت ایمپلنت دندان یکی از روش‌های شگفت‌انگیز دندانپزشکی است که در سراسر جهان برای جایگزین کردن دندانهای از دست رفته به کار می‌رود. در این روش شما می‌توانید نوع مواد به کار رفته در ساخت ایمپلنت را انتخاب کنید؛ مواد مختلف از نظر زیبایی و مقاومت با هم تفاوت دارند. در این مقاله به معرفی رایج‌ترین انواع روکش ایمپلنت پرداخته می‌شود تا شما بتوانید با با اطمینان بیشتری نوع روکش دندان خود را انتخاب کنید. لازم به ذکر است که اگر می‌خواهید از ایمپلنت دندانی برای جایگزین کردن دندانهای از دست رفته خود استفاده کنید؛ باید حتماً به یک دندانپزشک با تجربه و ماهر مراجعه کنید، زیرا یک دندانپزشک مجرب انواع روش‌های درمانی را می شناسد و می‌تواند عوارض جانبی احتمالی را مدیریت کند. همچنین می‌تواند خطرات، عوارض جانبی و مدت دوران نقاهت را هم به حداقل برساند.
روکش ایمپلنت چیست؟
روکش ایمپلنت، بخش مصنوعی دندان مانند ایمپلنت است که در فک نصب می‌شود و کارایی مانند دندان طبیعی دارد. پس از کاشت، ایمپلنت از طریق فرآیندی به نام Osseointegration به استخوان فک متصل می‌شود، در این فرایند در اطراف پیچ ایمپلنت بافت استخوانی تشکیل می‌شود و ایمپلنت در سر جای خود محکم می‌شود. ایمپلنتih مدت زیادی، در حدود 30 سال یا بیشتر دوام می‌آورند. اما اباتمنت یا روکش ممکن است بعد از حدود 10 سال نیاز به تعویض داشته باشد.
مزایای ایمپلنت‌های دندانی
ایمپلنتها فواید زیادی دارند و از مهم‌ترین فواید آنها میتوان به دائمی و ثابت بودن آنها اشاره کرد. این ایمپلنتها در صورت مراقبت صحیح میتوانند تا پایان عمر فرد سالم باقی بمانند. روکشهای ایمپلنت علاوه بر اینکه جایگزین دندانهای از دست رفته میشوند؛ لثه را تحریک کرده و از این طریق باعث حفظ ساختار استخوان فک میشوند. این ایمپلنتها پس از نصب ظاهر زیبایی دارند و درست مانند دندانهای طبیعی عمل می‌کنند. نگهداری از این ایمپلنتها بسیار ساده است و شما می‌توانید به راحتی با استفاده از مسواک و نخ دندان و نیز مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک، از آنها مراقبت کنید.
انواع روکش های ایمپلنت بر اساس نوع مواد سازنده
هنگام انتخاب روکش مناسب برای ایمپلنت باید به چند نکته توجه کنید. در انتخاب نوع روکش ایمپلنت عواملی مثل: فشار، اهداف زیبایی و شرایط بیولوژیکی، زاویه ایمپلنت و در نهایت، عمق و فضای اکلوزال باید در نظر گرفته شوند. همچنین میزان مهارت و توانایی دندانپزشک هم باید در نظر گرفته شود.
روکشهای سفارشی میتوانند از جنس تیتانیوم، تیتانیوم طلایی و زیرکونیوم ساخته شوند یا ممکن است پایه تیتانیوم با روکش زیرکونیومی داشته باشند. روکشهای جنس آلومینا هنوز استفاده میشوند، اما تا حد زیادی با روکشهای زیرکونیایی جایگزین شده اند. روکشهای تیتانیومی معمولاً برای دندانهای خلفی بسیار مناسب هستند؛ اما روکشهای زیرکونیایی برای دندانهای قدامی ایده‌آل هستند؛ زیرا دارای پایه فلزی نبوده و در محل لثه خط خاکستری ایجاد نمی‌کنند.
بهترین گزینه‌هایی که برای روکش ایمپلنت تک دندان وجود دارند؛ عبارتند از: پرسلن ادغام شده با فلز (PFM)، زیرکونیا، E.max و روکشهای طلای کامل. اینکه روکش به ایمپلنت چسبانده شود یا اینکه به آن پیچ شود؛ به تشخیص دندانپزشک بستگی دارد. روکشهای زیرکونیایی یا آلیاژی را میتوان به راحتی و بدون نگرانی از باقی ماندن بقایای چسب تعویض کرد. اما استفاده از روش‌های مدرن نصب روکش باعث شده تا نیازی به تعویض روکش ایمپلنت وجود نداشته باشد. اگر روکش نیاز به سوراخ شدن داشته باشد؛ میتوان محل قرار گیری پیچ را روی آن علامت زد.
زیرکونیا
این نوع روکشها از استاندار بالایی برخوردار هستند، بسیار زیبا بوده (سرتاسر این روکشها سفید است) و استحکام بالایی دارند (زیرا از یک ماده بسیار سخت و با دوام ساخته شده‌اند). این نوع روش‌های مورد پسند دندانپزشکان و بیماران واقع شده‌اند.
بهتر است از روکشهای زیرکونیا برای دندانهای پشتی که بزرگتر هستند(پرمولر و مولر)؛ استفاده شود. روکشهای زیرکونیا سفید هستند و یک طیف رنگی نیز دارند، اما به اندازه دندانهای طبیعی انسان شفاف نیستند.
بنابراین اگر از این نوع ایمپلنت برای دندانهای جلویی استفاده شود؛ باید یک روکش زیرکونیا ثانویه روی آنها کشیده شود تا ظاهری طبیعی تر پیدا کنند.
روکش زیرکونیا ثانویه نسبت به روش زیرکونیا اصلی مقاومت کمتری دارد و باید توسط روکش زیرکونیا حمایت شود. ایمپلنت روکش شده (ایمپلنت زیرکونیا+روکش) ظاهر بسیار زیبایی دارد و برای دندانهای جلویی مناسب است. روکش به کار رفته روی این ایمپلنتها باعث می‌شود که نور بیشتر از ایمپلنت عبور کند و ظاهر طبیعی‌تری به وجود آید.
زیرکونیا درست مانند فلزات، با مواد شیمیایی واکنش نمی‌دهد؛ در نتیجه خطر واکنش‌های آلرژیک کاهش می‌یابد.
پرسلن ادغام شده فلز PFM
این نوع روکش قبل از روکشهای زیرکونیا در رتبه اول قرار داشت. این نوع روکشها مقاوت بالایی دارند به طوری که قادر هستند فشار حاصل از جویدن غذا‌های سفت را به مدت طولانی تحمل کنند و نیز شبیه به دندانهای طبیعی به نظر می‌رسند.
اما ممکن است پایه فلزی آنها در امتداد خط لثه به صورت یک نوار خاکستری رنگ دیده شود و این عامل باعث می‌شود که این نوع روکش برای دندانهای جلویی مناسب نباشد.
همانطور که از نام این روکشها پیداست؛ دارای پایه‌ای از جنس آلیاژ‌های فلزی مانند طلا، کبالت، نیکل و تیتانیوم هستند. وجود پایه فلزی، موجب افزایش مقاومت این روکشها می‌شود. این پایه فلزی با روکشی از جنس چینی یا پرسلن پوشانده می‌شود تا ظاهری شبیه به دندان طبیعی به وجود آید.
E.max
روکشهای E.max توسط شرکت دندانپزشکی سوئیسی Ivoclar Vivadent ساخته شده است. آنها دارای پایه لیتیوم دی سیلیکات شیشه سرامیکی هستند که بسیار مستحکم است و ظاهری بسیار نزدیک به دندانهای طبیعی ایجاد می‌کند. دوام و مقاومت این نوع روکشها تقریباً نصف روکشهای زیرکونیایی است. این نوع روکشهای برای افرادی مناسب است که با ملایمت غذا می‌خورند؛ چون احتمال شکستن این روکشها وجود دارد.
این نوع روکشهای E.max در میان دندانپزشکانی که کار خود را در کلینیک پیشرفته انجام می‌دهند؛ بسیار محبوب هستند. زیرا این روکشها بدون رنگ آمیزی در کلینیک‌های پیشرفته، اختلاف رنگ زیادی را با سایر دندانهای فرد ایجاد می‌کنند. همچنین اگر این نوع روکشها برای دندانهای عقبی استفاده شوند؛ احتمال شکستنشان زیاد می شود.
طلا
روکشهای طلا معمولاً به صورت آلیاژ یا ترکیب با فلزات دیگری مثل پالادیوم، کروم یا نیکل وجود دارند. استفاده از آلیاژ‌های فلزی، مقاومت روکش را افزایش داده و به میزان قابل توجهی هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
روکشهای طلا مقاومت زیادی دارند و به ندرت می شکنند و نیز سرعت فرسودگی کندی دارند. این روکشها جلای بالایی دارند و مراقبت از آنها ساده است، در نتیجه طول عمر زیادی خواهند داشت.
از آنجایی که طلا ظاهری غیر طبیعی ایجاد می‌کند؛ از این نوع روکشها به ندرت برای دندانهای جلویی استفاده می‌شود. روکشهای طلا گران بوده اما با این حال انتخاب خوبی برای دندانهای عقبی هستند.
اکریلیک (PMMA)/رزین کامپوزیت
با استفاده از این دو ماده میتوان روکشهای زیبایی ساخت، اما مقاومت این روکشها زیاد نخواهد بود، در نتیجه از این مواد برای ساخت روکشهای موقت استفاده می‌شود.
PMMA (پلی متیل متاکریلات اکریلیک) یک پلاستیک مهندسی شده است. روکشهای رزینی از ترکیبی از پلاستیک و مواد شیشه مانند درست می شوند.
ارزان‌ترین روکشها با این مواد ساخته میشوند؛ اما این روکشهای مقاومت زیادی نداشته، به راحتی فرسوده میشوند و نیز احتمال شکستن آنها زیاد است. در نتیجه معمولاً به عنوان روکش موقت از آنها استفاده می‌شود.
انواع روکش ایمپلنت دندان بر اساس نحوه چسباندن
نحوه قرار دادن پیچ ایمپلنت در داخل استخوان فک، در تمام روش‌های کاشت ایمپلنت یکسان است؛ اما شما می‌توانید انتخاب کنید که روکش ایمپلنت با چسب به پیچ متصل شود یا به آن پیچ شود.
وضعیت دندانهای شما، نوع ایمپلنت و شرایط دیگر، در تعیین بهترین روش مؤثر هستند. اگر قرار باشد دندانپزشک فوراً بعد از قرار دادن پیچ روکش را روی آن نصب کند، پیچ کردن روکش ممکن است گزینه بهتری باشد؛ اما روکش‌هایی که به پیچ ایمپلنت چسبانده می شوند، ظاهر زیباتری را ایجاد می‌کنند.
هر دوی این روش‌ها مفید هستند و میتوانند عملکرد از دست رفته دندان را به شما بازگردانند.
روکش ایمپلنت چسبی
روکشهای ایمپلنت چسبی، برای متصل شدن به پیچ به یک اباتمنت نیاز دارند. در این روش روکش روی اباتمنت چسبانده می‌شود.
این روش ظاهر زیبایی ایجاد می‌کند و برخلاف روش پیچ کردن، سوراخی روی روکش ایجاد نمی‌شود. اما ممکن است به ندرت فرد در اثر حساسیت به چسب، دچار التهاب بافت نرم لثه شود. همچنین به ندرت میتوان این روکشها را برداشت یا تعویض کرد.
- روکش‌هایی که با چسب نصب میشوند به زاویه ایمپلنت وابسته نیستند و از نظر ظاهری طبیعی‌تر به نظر می‌رسند. همچنین از این نوع روکشها میتوان در تمام شرایط استفاده کرد.
- اما در این صورت برداشتن یا تعویض روکش ایمپلنت در صوت لزوم، دشوار خواهد بود. در اثر نصب روکش با چسب، ممکن است مقداری از چسب استفاده شده روی لثه باقی بماند.
روکش‌هایی که به ایمپلنت پیچ میشوند
روکشهای دارای پیچ مستقیماً و با استفاده از یک پیچ به ایمپلنت متصل میشوند. این روکشها دارای تاج دندان و یک پایه هستند در نتیجه برای نصب به چسب یا اباتمنت نیاز ندارند.
بعد از نصب این نوع روکشها، دندانپزشک به ایمپلنت دسترسی خواهد داشت و در صورت نیاز، مشکلی برای تعویض ایمپلنت وجود نخواهد داشت. سوراخی که روی این نوع روکشها وجود دارد امکان دسترسی دندانپزشک برای رفع مشکلات احتمالی، مثل شل شدن ایمپلنت را فراهم می‌کند؛ اما ممکن است موجب شکستن روکش شود. همچنین از آنجایی که سوراخ این نوع روکشها قابل مشاهده است؛ ظاهر زیبایی را ایجاد نمی‌کند.
- در صورت لزوم روکشهای پیچ دار به راحتی قابل تعویض هستند. به طور مثال ممکن است روکش ایمپلنت شل شود و نیاز به محکم کردن داشته باشد.
- اما ممکن پیچ روکش زیبایی ظاهر دندان را کاهش دهد.
فقط دندانپزشک می‌تواند درباره اینکه کدام نوع ایمپلنت برای شما، با توجه به شرایطتان، مناسب است؛ نظر دهد.
دسترسی روکش ایمپلنت
دسترسی به ایمپلنت یکی از مواردی است باید به آن توجه شود. ترمیم ایمپلنت‌های دندان که دسترسی محدودی دارند یا در قسمت‌های عقبی دهان قرار دارند؛ دشوارتر است. اتصال اباتمنت ایمپلنت باید با کنتاکت های بین پروگزیمال هم راستا باشد تا امکان ترمیم یک دندان فراهم شود. در این شرایط ممکن است روکش چسبی راحت‌تر نصب شود.
معایب روکش ایمپلنت
استفاده از روکش ایمپلنت دارای معایبی است از جمله:
روکشهای ایمپلنت گران هستند
در مقایسه با سایر روش‌های درمانی دندانپزشکی، کاشت ایمپلنت پرهزینه ترین روش است. برای اکثر افراد، میزان هزینه‌ها و قیمت‌ها یک عامل تعیین کننده است.
کاشت ایمپلنت یک روش تهاجمی است
بر خلاف روکشهای ساده، برای نصب روکشهای ایمپلنت به جراحی نیاز است و دوران نقاهت و بهبودی بعد از این جراحی چند ماه طول می‌کشد.
ممکن است روکش ایمپلنت دندان نیاز به تعویض داشته باشد
ایمپلنت‌های دندان بسیار مقاوم و با دوام هستند؛ اما روکشی که روی آنها نصب می‌شود ممکن است بنا به دلایلی نیاز به تعویض داشته باشد.
بین روکشهای معمولی و روکشهای ایمپلنت تفاوت‌های زیادی وجود دارد؛ اما هر دو روش میتوانند دندان‌ها را ترمیم و تقویت کنند.
هزینه نصب روکش ایمپلنت
هزینه‌های این روش یکی از عواملی است که باید در نظر گرفته شود. روکشهای ایمپلنتی که با چسب نصب میشوند؛ هزینه‌های کمتری دارند، زیرا ساخت آنها ساده‌تر است و اجزای کمتری دارند. همچنین تعداد جلسات کمتری برای نصب آنها نیاز است و نصب آنها برای دندانپزشک ساده‌تر خواهد بود. ساخت روکشهای ایمپلنت که با چسب متصل میشوند؛ از ساخت روکش‌هایی که با پیچ متصل میشوند؛ ساده‌تر است. لازم به ذکر است که شرکت‌های بیمه سلامت هزینه‌های کاشت ایمپلنت را تقبل نمی‌کنند و شما باید خودتان تمام هزینه‌ها را پرداخت کنید. با این حال، برخی از پزشکان ممکن است بعضی بسته‌های مالی را برای پرداخت هزینه‌ها به بیماران خود ارائه دهند. بنابراین، از پرسیدن خجالت نکشید.
سؤالات متداول
روکشهای ایمپلنت چقدر دوام دارند؟
پیچ‌های ایمپلنت در داخل استخوان فک جایگذاری میشوند و مادام‌العمر هستند؛ اما روکشی که روی این پیچ‌ها نصب می‌شود ممکن است پس از مدتی نیاز به تعویض داشته باشد. در بعضی از موارد روکشهای ایمپلنت دندان میتوانند 10 تا 15 سال دوام داشته باشند. اگر به درستی از روکشها مراقبت شود، ممکن است بیشتر از 15 سال هم دوام داشته باشند.
آیا روکشهای ایمپلنت با روکشهای معمولی متفاوت هستند؟
روکشهای معمولی دندان، روی دندانهای طبیعی نصب میشوند در حالی که روکشهای ایمپلنت جایگزین دندانهای از دست رفته میشوند. روکشهای معمولی دندان در بالای خط لثه نصب میشوند، اما برای نصب روکشهای ایمپلنت باید پیچ با جراحی در داخل استخوان فک قرار داده شود و بعد روکش دندان روی آن نصب شود.
آیا میتوان روکشهای ایمپلنت دندان را برداشت؟
برای برداشتن این ایمپلنتها به بیهوشی عمومی نیاز است تا دندانپزشک بتواند پیچ و روکش روی آن را از فک خارج کند.
آیا نصب روکش ایمپلنت ضرر دارد؟
قرار دادن روکش ایمپلنت ممکن است کمی به دندانهای اطراف فشار وارد کند و این مسئله ممکن است ناراحت کننده باشد. در این صورت شما احساسی شبیه به نصب بریس بر روی دندانهای خود خواهید داشت.
اگر روی ایمپلنت روکش نصب نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
در این صورت برای خود ایمپلنت هیچ اتفاقی نمی‌افتد، اما ممکن است بعد از مدتی دندانهای اطراف جا به جا شوند. شما می‌توانید از پل‌های دندانی برای پر کردن جای خالی دندان‌ها استفاده کنید و از این طریق هم از جا به جایی دندان‌ها جلوگیری کنید و هم در هزینه‌ها صرفه جویی کنید.
روکشهای ایمپلنت چگونه نصب میشوند؟
روکش از طریق اباتمنت به ایمپلنت متصل می‌شود. روکش ممکن است از طریق پیچ یا چسب دندان به اباتمنت متصل شود. هر کدام از این روش‌ها کاربرد، مزایا و معایب خود را دارد.
آیا میتوان روکش روی ایمپلنت را عوض کرد؟
در طول سال‌ها ممکن است روکش ایمپلنت به دلیل آسیب دیدن یا لکه شدن، نیاز به تعویض داشته باشد. خوشبختانه روکشهای ایمپلنت دندان قابل تعویض هستند. اما تعویض این روکشها به اندازه تعویض روکشهای معمولی ساده نیست.
روکش ایمپلنت به چه دلایلی ممکن است جدا شود؟
ایمپلنتها و روکشهای ایمپلنت شرایطی مشابه با سایر دندانهای شما دارند. و ممکن است در اثر عوامل مختلفی، لق شوند، بشکنند یا کنده شوند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، استرس یا آسیب فیزیکی می‌تواند موجب کنده شدن ایمپلنت شود؛ اما جای نگرانی نیست.
چه کسی روکش ایمپلنت را نصب می‌کند؟
دندانپزشک می‌تواند با استفاده از پیچ، روکش ایمپلنت را به اباتمنت وصل کند یا اینکه برای نصب آن از چسب دندان استفاده کند.
