ایمپلنت دندان، درواقع یک نوع دندان مصنوعی است که با جراحی، در استخوان فک شما قرار می‌گیرد تا باعث تثبیت و نگهداری استخوان باقی‌مانده شود. این ایمپلنتها جایگزینی عالی برای پروتزهای سنتی یا بریج‌های دندانی (یک دسته دندان به هم چسبیده) می‌باشند. انواع مختلفی از ایمپلنتهای دندانی وجود دارد که میتوان آنها را برحسب مواد تشکیل دهنده، اندازه و کاربرد طبقه‌بندی کرد. در این مقاله با انواع ایمپلنت دندان براساس تعداد،جنس و نحوه کاشت آشنا خواهید شد.
انواع ایمپلنتهای دندانی بر اساس نحوه قرار گرفتن (کاشت) در فک
سه نوع رایج ایمپلنت دندان به نام‌های: اندواستیل، ساب پریوستئال و زایگوماتیک وجود دارد. اندواستیل، ایمن‌ترین و رایجترین نوع است و به دنبال آن ساب پریوستئال و سپس زایگوماتیک آخرین و پیچیده‌ترین انواع بوده و به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ایمپلنت اندواستیل
رایجترین نوع ایمپلنت بوده و از آنها برای اکثر بیماران استفاده می‌شود. آنها پست‌های نگهدارنده پیچ شکل هستند. در این روش، ایمپلنت روی استخوان فک قرار گرفته و به محکمی به آن متصل می‌شود. پس از انجام این روش، مدت کمی طول می‌کشد تا بیمار بهبود یابد. پس از بهبودی و محکم شدن پایه ایمپلنت در استخوان فک، دندان مصنوعی را میتوان روی پایه قرار داد تا با دندانهای اطراف هماهنگ شود.
ایمپلنت ساب پریوستئال
یکی دیگر از انواع ایمپلنتهای دندانی، ایمپلنتهای ساب پریوستئال بوده که جایگزین اصلی برای ایمپلنت اندواستیل می‌باشد. ایمپلنتهای ساب پریوستئال به جای آن‌که در استخوان فک ثابت شوند، در بالای استخوان قرار گرفته، اما همچنان زیر لثه قرار می‌گیرند. یک قاب فلزی در زیر لثه قرار می‌گیرد که یک پایه به آن متصل است. این روش تنها در صورتی استفاده می‌شود که بیمار استخوان فک کافی برای کاشت ایمپلنت نداشته باشد، یا اینکه فرد مورد نظر نخواهد عمل جراحی برای افزودن استخوان به ناحیه انجام دهد. در اصل این نوع ایمپلنت، برای پوشاندن یک سطح وسیع عاری از دندان استفاده می‌شود.
ایمپلنت زایگوماتیک
از این نوع ایمپلنت تنها در صورتی استفاده می‌شود که استخوان فک کافی برای ایمپلنت اندواستیل نداشته باشید. این نوع از ایمپلنت در استخوان زایگومایتک یا همان استخوان گونه، قرار می‌گیرد.
انواع ایمپلنت اندواستیل
ایمپلنت تک دندانی
این نوع ایمپلنت، متشکل از یک تاج متصل به یک پایه فلزی است، که در استخوان فک یا بافت لثه شما کاشته شده. برخلاف بریج‌های دندانی که نیاز به تغییر شکل یا ساییدن دندانهای مجاور دارند، این نوع ایمپلنت، به هیچ ساختار دندانی آسیب نمی‌رساند. دندانپزشک با اندازه‌گیری دقیق دندانهای طبیعی‌تان، به شما کمک می‌کند تا اندازه و شکل مناسب ایمپلنت خود را انتخاب کنید. علاوه بر این، این ایمپلنتها، برای شبیه‌سازی ظاهر و احساسی که دندانهای طبیعی به شما می‌دهند، طراحی شدهاند. به خاطر داشته باشید که با رعایت اصول بهداشت دهان و دندان مناسب، ایمپلنتها را میتوان مانند دندانهای طبیعی خود، از شر پلاک و پوسیدگی حفظ کنید. علاوه بر این، کاشت چنین ایمپلنت‌هایی دارای میزان موفقیت 97 تا 98 درصد هستند.
اگر یک یا چند دندان شما از دست رفته باشد، میتوان آنها را با یک ایمپلنت تک دندانی یا بریج‌های هیبریدی، جایگزین کرد. هر دو گزینه درمانی، مزایای مشابهی را برای بیمارانی که ایمپلنت تک دندانی دارند ارائه می‌دهند.
در طول فرآیند ایمپلنت، می‌توانید موارد زیر را انتظار داشته باشید:
- قبل از انجام ایمپلنت، توسط دندانپزشک ویزیت خواهید شد تا تعیین شود که آیا کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت دندان هستید یا خیر (به خواندن این مطلب ادامه دهید تا بدانید چه عواملی شما را واجد شرایط می‌کند).
- پایه ایمپلنت مذکور، با استفاده از روش خاصی توسط جراحی، در داخل استخوان فک شما قرار می‌گیرد. در طول این روش نباید دردی احساس کنید و دندانپزشک شما، از این امر اطمینان حاصل خواهد کرد. مدت زمان بهبودی برای محکم شدن پایه ایمپلنت به استخوان فک، به طور معمول 3 تا 4 ماه می‌باشد.
- پس از اتصال پایه ایمپلنت به فک، ایمپلنت دندانی به این پایه متصل می‌شود. دندان جدید شما دقیقاً مانند دندانهای طبیعی به نظر خواهد رسید.
برخلاف سایر ترمیم‌های دندانی، ایمپلنت تک دندانی، جایگزین کل دندان از دست رفته شما می‌شود. همچنین اگر یک دندان یا چند دندان از دست رفته دارید که در مجاورت یکدیگر نیستند، کاشت ایمپلنت تک دندانی، ممکن است بهترین گزینه درمانی برای شما باشد. با این حال، اگر چندین دندان از دست رفته که در مجاورت یکدیگر هستند، دارید، استفاده از این نوع ایمپلنت برای شما توصیه نمی‌شود.
بریج بر پایه ایمپلنت
این نوع بریج‌ها، به طور معمول برای افرادی که چندین دندان از دست رفته دارند توصیه می‌شود. این نوع بریج، شبیه بریج دندان معمولی است ولی با این تفاوت که به جای اینکه بر روی دندان طبیعی نصب شود، بر روی ایمپلنت قرار می‌گیرد. علاوه بر این، ظاهر و احساسی مانند دندانهای طبیعی دارند. به نوع بریج‌ها، اغلب “بریج ثابت” نامیده می‌گویند؛ بنابراین همانطور که از نام آن پیداست، برخلاف دندانهای مصنوعی، نیازی به برداشتن روزانه آنها نیست. به طور کلی، یک بریج دندان، دارای دو روکش در دو انتهای پل دندانی است که توسط یک دندان مصنوعی به هم متصل می‌شوند. با این حال، ایمپلنتهای دندانی ممکن است جایگزین دندانهای از دست رفته شوند، اگر طول این بریج‌ها بیش از حد طولانی باشد یا بیمار دندانهای سالمی برای حمایت از هر دو انتهای آن نداشته باشد. از دیگر مزایای این بریج‌ها، عدم تغییر شکل دندان های موجود می‌باشد. بنابراین، دندانپزشکان می‌توانند از ایمپلنتهای دندانی برای جایگزینی بریج‌های معمولی استفاده کنند (که ممکن است در صورت از بین رفتن چسب یا آسیب به ریشه دندان، شل شوند). یکی دیگر از مزایای ایمپلنت این است که نسبت به بریج‌های معمولی، در برابر پوسیدگی دندان مقاوم‌تر هستند.
دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت
فقدان دندان در دهان، به مرور زمان باعث تحلیل استخوان فک می‌شود. سپس مجبور خواهید شد این استخوان‌های از دست رفته را با به کارگیری دندان مصنوعی جایگزین کنید.
یک دست دندان مصنوعی کامل را میتوان با ایمپلنت ادغام نمود و استفاده کرد که این گزینه‌های درمانی، با توجه به نیازهای فردی بیمار تعیین می‌گردند. دندان مصنوعی‌های ثابت، از طریق پیچ‌هایی که آنها را به یکدیگر متصل می‌کنند، به ایمپلنت دندانی فیکس می‌شوند. توجه داشته باشید که، دندانپزشک شما می‌تواند این دندانهای مصنوعی را برای تمیز کردن از دهان شما خارج کند، اما شما خودتان نباید این کار را انجام دهید.
علاوه بر این، چنین دندان‌هایی، قابلیت جابجایی داشته، بنابراین در صورت نیاز، می‌توانید از چنین دندان‌هایی استفاده کنید. زیرا این دندانهای مصنوعی به ایمپلنتها متصل می‌شوند، اما در صورت نیاز بیمار می‌تواند آن ها را جدا کند.
ایمپلنت دندان All on 4
ایمپلنتهای All-on-4 (تمام دندان‌ها روی 4 پایه ایمپلنت قرار می‌گیرند) گزینه‌ای عالی برای بسیاری از بیماران با دندانهای افتاده می‌باشد. به طور کلی، با استفاده از این تکنیک، میتوان تمام دندان‌ها را روی 4 پایه ایمپلنت دندانی، سوار کرد. اگرچه این تکنیک، یک روش ترمیم دائمی دندان می‌باشد، اما در صورت لزوم میتوان آن را برای تمیز کردن از دهان خارج کرد.
انواع ایمپلنتهای دندانی بر اساس مواد تشکیل دهنده
انواع رایج مواد ایمپلنت دندان که امروزه در ساخت ایمپلنتها استفاده می‌شود عبارتند از:
مواد تیتانیومی
تیتانیوم که از فلز ساخته شده است، به عنوان رایجترین نوع مواد ایمپلنت دندان می‌باشد. این ویژگی بزرگ آن، در سال 1950 کشف شد. در این مدت، یافته‌ها نشان میدهد که ایمپلنتهای ساخته شده از فلز تیتانیوم، به استخوان اجازه رشد می‌دهند؛ یعنی وقتی در تماس با استخوان قرار گیرد، استخوان در کنار آنها رشد خواهد کرد. این به نوبه خود باعث ایجاد یک اتصال قوی و دائمی با ساختار فک و لثه‌ها می‌شود. از زمان این کشف بزرگ، ایمپلنت دندانی تیتانیومی، بیشترین تقاضا را داشته است. از دیگر مزایای آن، ماندگاری طولانی مدت و هزینه بسیار مناسب آن است.
مواد زیرکونیایی
در مقابل تیتانیوم، زیرکونیا، یک اختراع اخیر بوده و به عنوان بهترین ماده تشکیل دهنده ایمپلنتهای دندانی در نظر گرفته می‌شود. مواد ایمپلنت دندانی زیرکونیا، در اوایل دهه 1990 کاربرد داشته‌اند؛ اما در این مدت، مواد تیتانیومی همچنان از محبوبیت کافی برخوردار بوده‌اند. در سال 2003 بود که اولین روکش همه کاره بر پایه مواد ایمپلنت دندان، ساخته و تولید شد. اگرچه مواد ایمپلنت دندانی از جنس زیرکونیا به نسبت جدید هستند، اما محبوبیت آنها در حال افزایش است.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس اندازه
روش دیگر برای طبقه‌بندی ایمپلنتها بر اساس اندازه آنها می‌باشد (که پلتفرم نیز نامیده می‌شود)، که تعیین کننده محل قرارگیری ایمپلنت در دهان می‌باشد. با این حال، برحسب نوع ساختار دهان و فک افراد و نیز نیازهای هر بیمار، از انواع سایزهای ایمپلنتها استفاده می‌شود.
ابعاد استاندارد
اندازه ایمپلنتهای دندانی استاندارد از 3.5 میلی متر تا 4.2 میلی متر قطر دارد. این ایمپلنتهای به نسبت کوتاه‌تر و باریک‌تر، به طور معمول در جلوی دهان قرار می‌گیرند.
ابعاد بزرگ
ایمپلنتهای دندانی با ابعاد (پلتفرم) بزرگ، از قطر 4.5 تا 6 میلی‌متر متغیر هستند و به طور عمده در پشت دهان قرار می‌گیرند.
ابعاد کوچک و باریک
ایمپلنتهای دندانی کوچک و باریک، دارای اندازه‌ای از 2 میلی‌متر تا قطر 3.5 میلی‌متر بوده و عمدتاً در بیمارانی استفاده می‌شود که فضای کافی بین ریشه‌های دندان‌شان برای قرار دادن اندازه بزرگ‌تر وجود نداشته باشد. همچنین ممکن است زمانی که بیمار تراکم استخوان کافی ندارد، از این سایز ایمپلنت استفاده شود. همچنین گاهی اوقات از آنها به عنوان پشتیبان موقت و تا زمانیکه ایمپلنت اصلی دندان شما، کاملاً به استخوان فک شما متصل شود، استفاده می‌شوند.
انواع ایمپلنتهای دندانی بر اساس اتصال دهنده‌ها
ایمپلنتها همپنین بر اساس شکل یا نوع سرشان دسته بندی می‌شوند. به طور کلی، همه ایمپلنتها برای قرارگیری روی دندان، نیاز به پیچ شدن به این اتصال‌دهنده‌ها (سری‌های) دارند. برای این منظور، سه نوع اتصال اصلی وجود دارد:
اتصالات Hex داخلی
به شکل یک شش ضلعی بوده و دارای یک سوراخ در سر ایمپلنت است که در آن پیچ می‌شود.
اتصالات Hex خارجی
این اتصال دهنده‌ها به شکل شش ضلعی بوده و نیز در بالای سر ایمپلنت قرار می‌گیرند.
اتصالات هشت ضلعی داخلی
یک اتصال دهنده هشت ضلعی داخلی، دارای دهانه‌ای در سر ایمپلنت است که ایمپلنت دندانی به آن پیچ می‌شود.
انواع ایمپلنتهای دندانی بر اساس روکش آنها
اگرچه بیشتر ایمپلنتهای دندانی از تیتانیوم ساخته شدهاند، اما سطوح آنها می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال، یک سطح متخلخل در مقایسه با یک سطح تیتانیومی تراش خورده، در تماس بیشتری با استخوان خواهد بود. سطوح دیگر عبارتند از: گریت-بلستر یا اسیدی شده و زبر، سطح تیتانیومی میکرو شیاردار یا پلاسما دار، پوشش هیدروکسی آپاتیت پلاسما دار و زیرکونیا غیرفلزی.
انواع ایمپلنتهای دندانی بر اساس تعداد مراحل کاشت
ایمپلنت فوری
دندانپزشکان می‌توانند بلافاصله پس از کشیدن دندان، ایمپلنت دندانی را در استخوان فک قرار دهند و ممکن است بتوانند از آن ایمپلنت برای حمایت از روکش، بریج یا پروتز، در همان روز استفاده کنند. از دست دادن دندان به دلیل آسیب یا تصادف می‌تواند بسیار سخت باشد و بیشتر افراد ترجیح می‌دهند هر چه زودتر به حالت معمولی خود برگردند. بنابراین در این حالت، از ایمپلنتهای فوری استفاده خواهد شد. دندانپزشک، برحسب نیاز بیمار، داروهای مسکن پس از عمل، آرام‌بخش‌ها و داروهای ضدالتهابی برای وی تجویز خواهد کرد. در اینجا مهم است که تأکید کنیم که تنها چند روش کاشت ایمپلنتهای دندانی به تجویز داروی مسکن نیاز دارد.
هنگامی که دندان آسیب دیده کشیده شد و محل ایمپلنت آماده شد، ایمپلنت دندانی را در استخوان فک قرار داده و در صورتی که ایمپلنت به اندازه کافی در جای خود محکم شده باشد، روکش دندانی (ایمپلنت) فوری روی آن قرار خواهد گرفت. اگر هم امکان کاشت فوری دندان وجود نداشته باشد، میتوان از بریج‌های موقت استفاده کرد.
ایمپلنتهای تک مرحلهای
یک روش کاشت (ایمپلنت) دندان بوده که تنها به یک جلسه عمل جراحی نیاز دارد. در این روش، جایگذاری پایه ایمپلنت درون استخوان فک و قرار دادن ایمپلنت روی آن، همگی در 1 جلسه درمانی انجام می‌شود. همچنین به طور معمول، گزینه‌ای برای ایمپلنتهای ساب پریوستئال می‌باشد.
ایمپلنت دو مرحله ای
ایمپلنت دو مرحلهای، که اغلب گزینه‌ای برای ایمپلنتهای اندواستیل است، به دو جلسه جراحی جداگانه برای تکمیل کل پروسه نیاز دارد. اولین جلسه، برای اتصال پایه ایمپلنت به استخوان فک مورد نیاز است. پس از اتمام دوره بهبودی، مرحله دوم به منظور اتصال ایمپلنت و چسباندن دندان مصنوعی به پایه ایمپلنت انجام می‌شود.
هزینه ایمپلنت دندان
قیمت انواع ایمپلنتها بسته به تعداد دندان‌ها و روکش‌های از دست رفته، نوع کاشت، جنس آنها و مراحل کاشت می‌تواند متفاوت باشد. همچنین، ایمپلنتهای یک روزه یا زایگوماتیک، به طور معمول، از انواع معمولی گران‌تر هستند. باید بدانید که هزینه‌های ایمپلنت دندان، تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیستند و باید یا خودتان آن را بپردازید یا بیمه تکمیلی داشته باشید. با این حال، برخی از دندانپزشکان هستند که تخفیفاتی را برای بیماران خود لحاظ می‌کنند.
سؤالات متداول
کدام نوع ایمپلنت دندان بهتر است؟
تیتانیوم. زیرا بهترین ماده ایمپلنت دندانی بوده و با بدن سازگاری دارد. همچنین به خوبی می‌تواند به استخوان فک بیمار متصل شود.
رایجترین نوع ایمپلنت چیست؟
ایمپلنتهای اندواستیل رایجترین نوع هستند. دندانپزشک شما آنها را با استفاده از یک روش دو مرحلهای در جای خود قرار میدهد. این ایمپلنتها شکل یک پیچ کوچک بوده و از تیتانیوم ساخته شدهاند.
مقاوم ترین ایمپلنت دندان کدام است؟
ایمپلنتهای تیتانیومی.
آیا کاشت ایمپلنت دندان در یک روز قابل انجام است؟
ایمپلنتهای یک روزه را به طور معمول میتوان در طی یک جلسه انجام داد که بسته به تعداد دندانهای کاشته شده از 30 دقیقه تا 3 ساعت متغیر است.
ایمپلنت دندان دو مرحلهای چیست؟
یک روش دو مرحلهای بوده که برای ایمپلنت دندانهای بیمارانی استفاده می‌شود که نیاز فوری به کاشت دندان نداشته باشند. با این شیوه کاشت، ایمپلنتها وارد استخوان فک شده و بافت لثه، بعد از مدتی آن را می‌پوشاند.
