به تازگی عصبکشی کرده‌اید و اکنون احساس درد و ناراحتی دارید. اگرچه روت کانالها برای درمان عفونت و تسکین درد دندان ضروری هستند، عواقبی نیز به دنبال دارند و میتواند ناخوشایند باشد. علت این درد ممکن است متفاوت باشد اما بعد اگر تا چند روز پس از عصب کشی و با مصرف مسکن‌ها، دردتان کاهش پیدا نکرد بایستی حتما به دندانپزشک خود مراجعه نمایید. به خاطرداشته باشید با دانستن علت درد، پیروی از دستورات دندانپزشک خود و استفاده صحیح از داروها می‌توانید فوراً به فعالیت‌های عادی روزمره‌ی خود بازگردید. در ادامه به روش‌های تسکین و درمان درد عصبکشی بیشتر خواهیم پرداخت.
آیا درد بعد از عصب کشی نرمال است؟
داشتن مقداری درد و ناراحتی بعد از عمل عصبکشی طبیعی است. زیرا این روش معمولا باعث تحریک بافت‌های اطراف میشود. اما، شدت و مدت درد ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
بلافاصله بعد از عصبکشی، ممکن است دندان شما بیحس باشد. بعد از اینکه بیحسی از بین رفت، احتمال مقداری درد و ناراحتی را تجربه می‌کنید، چون چند روز طول می‌کشد تا کانال ریشه دندان بهبود یابد. ممکن است در اطراف ریشه دندان هم احساس درد کنید. اگر درد متوسط تا شدید دارید؛ می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید.
درد مداوم دندان (یعنی دردی که 6 ماه پس از درمان ریشه وجود دارد) در 3 تا 12 درصد موارد گزارش شده است، اما مسائل روش شناختی تعمیم این نتایج را محدود کرده است. اگر درد شما شدید است یا بیش از چند روز طول کشیده، با دندانپزشک یا متخصص ریشه تماس بگیرید.
درد بعد از عصب کشی چقدر طول خواهد کشید؟
سطح و مدت درد پس از عمل روت کانال میتواند بر اساس عوامل مختلفی در افراد متفاوت باشد. با این حال، ممکن است در ناحیه‌ی عصبکشی شده به مدت چند روز تا دو هفته احساس ناراحتی کنید.
- بلافاصله پس از درمان: ممکن است در 24 تا 48 ساعت اول با از بین رفتن بیحسی موضعی و شروع التهاب، درد (خفیف تا متوسط) را تجربه کنید. دندانپزشک احتمالاً برای مدیریت ناراحتی در این مدت مسکن تجویز میکند.
- چند روز بعد: حساسیت در ناحیه، 3 تا 5 روز پس از درمان شایع است، زیرا بدن شما به این عمل پاسخ می‌دهد. احتمالا داروهای ضد التهاب و مسکن همچنان در تسکین درد مؤثر باشند. اگر به نظر می رسد درد بدتر میشود یا بهبود نمی‌یابد، با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
- 1تا 2 هفته برای بهبودی کامل: اکثر بیماران گزارش می‌دهند که سطح درد به طور قابل توجهی 7 تا 14 روز پس از عصبکشی کاهش می‌یابد. در این مرحله، باید ناراحتی به حداقل برسد و با داروها کنترل شود. بهبودی کامل دندان داخلی و استخوان اطراف ممکن است چندین ماه طول بکشد.
با گذشت زمان و خود مراقبتی مناسب، درد ناشی از عمل کانال ریشه باید به طور پیوسته کاهش یابد. حتماً استراحت کافی داشته باشید، طبق دستور از داروهای مسکن استفاده کنید و از جویدن با دندان درمان شده (در مرحله بهبودی اولیه) خودداری کنید. اگر نگرانی در مورد بدتر شدن درد یا تداوم آن دارید، حتما با دندانپزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی باید با دندانپزشک خود تماس بگیریم؟
درد شدید یا مداوم ممکن است نشانه‌ای از یک وضعیت مهم باشد.
در ادامه به چند مورد اشاره میشود که در صورت مشاهده باید سریع به دندانپزشک مراجعه کنید:
تورم یا عفونت
تورم لثه، صورت یا گردن پس از روت کانال میتواند نشانه‌ی عفونت باشد. رفع عفونت مستلزم مصرف آنتی بیوتیک است و شاید حتی نیاز به تخلیه داشته باشید. به همین ترتیب، چرک، بو یا طعم بد، یا تب/لرز نیز میتواند نشان دهنده‌ی عفونت باشد. در صورت مشاهده این علائم معطل نکنید و با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
دردی که با دارو تسکین نمی‌یابد
داروهای مسکن باید ناراحتی شما را ظرف چند روز پس از عمل تسکین دهند. اگر با وجود دارو درد ادامه یافت یا بدتر شد، با دندانپزشک خود تماس بگیرید. درد تسکین نشده میتواند نشان‌دهنده مشکلی در پر کردن موقت یا روکش باشد یا ممکن است نیاز به تنظیم یا جایگزینی ترمیم دائمی داشته باشد.
ترمیم‌های شل یا جابجا شده
اگر پرکننده یا تاج موقت شما بیرون می‌آید، یا تاج دائمی شما شل میشود، مهم است که در اسرع وقت آن را دوباره سیمان کنید یا دوباره ببندید. دندانِ باز مستعد عفونت یا شکستگی است. هرگونه ترمیم شل را به طور موقت با استفاده از سیمان دندان از داروخانه ایمن کنید و فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
بی حسی یا تورم
بیحسی طولانی مدت در لثه‌ها، دندانها، لب یا زبان پس از از بین رفتن اثرات بی‌هوشی میتواند نشان دهنده‌ی آسیب عصبی باشد. تورم شاید بر اعصاب نیز فشار وارد کند. بیحسی و تورم می‌بایست ظرف چند روز برطرف شود. اگر علائم ادامه یافت، با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا درمان مناسب را تعیین کند. آن‌ها احتمالا بخواهند آبسه را ارزیابی کرده یا دارو را تنظیم کنند.
- آبسه
- تورم غدد لنفاوی
- بوی بدن دهان
- یا طعم بد دهان
در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق بایستی به دندان پزشک خود مراجعه نمایید تا مشکل شما را برطرف نمایند.
علت درد بعد از عصب کشی یا روت کانال
با وجود اینکه عصبکشی یک روش بسیار موثر در بهبود دندان درد است؛ اما بعضی از افراد بعد از عصبکشی هم دچار درد می‌شوند.
در ادامه به برخی از رایج‌ترین دلایل درد بعد از عصب کشی پرداخته میشود.
عفونت
عصبکشی برای از بین بردن عفونت دندان انجام میشود؛ اما گاهی اوقات مقداری از عفونت در داخل دندان باقی می‌ماند یا اینکه عفونت عود میکند و موجب درد میشود. اگر در طی عصب کشی تمام بافت‌های عفونی از فضای داخل دندان خارج نشوند، در اثر تجمع باکتری‌ها عفونت عود کرده و درد مداومی را ایجاد میکند.
گاهی اوقات باکتری‌های باقی‌مانده باعث عفونت مجدد می‌شوند؛ اما گاهی هم به دلیل ترک خوردن پرشدگی یا روکش دندان، باکتری‌ها از بیرون وارد دندان شده و عفونت ایجاد می‌کنند. اگر مشکل ادامه داشت باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. ممکن است دندانپزشک برای از بین بردن عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
التهاب
یکی از شایع‌ترین دلایل درد بعد از عصبکشی، التهاب است، این التهاب ممکن است در حین درمان و در اثر تحریک بافت‌های اطراف ایجاد شده باشد یا اینکه قبل از عصبکشی در اثر فعالیت‌ها باکتریایی، رخ داده باشد. در اکثر موارد، التهاب خود به خود و در طی چند روز تا چند هفته از بین می‌رود. استفاده از کمپرس سرد، میتواند به کاهش التهاب کمک کند.
عصبکشی ناقص
بعضی از دندانها، چندین کانال ریشه دارند و ممکن است دندانپزشک فراموش کند که یکی از این کانالها را تمیز کند. در این صورت با توجه به ناقص ماندن فرایند عصبکشی، علت درد از بین نرفته و شما همچنان درد خواهید داشت. در این صورت باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکل را رفع کند.
پرکردن بیش از حد دندان
بعد از اینکه دندانپزشک پالپ عفونی دندان را خارج کرد، فضای داخل دندان را با مواد پرکننده؛ پر میکند. اگر بیش از حد از ماده پرکننده استفاده شود، دندان از حد طبیعی خود بلند تر میشود و شما در هنگام جویدن یا گاز گرفتن درد خواهید داشت. اگر بعد از عصب کشی، دچار مشکلاتی در گاز زدن یا جویدن شدید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
شکستن دندان بعد از عصب کشی
توجه داشته باشید که دندان عصبکشی شده، نسبت به سایر دندان بیشتر مستعد شکستن یا ترک خوردن است، چون دیواره نازک‌تری داشته و فاقد اعصاب است. در طی فرایند عصبکشی، پالپ دندان به طور کلی خارج میشود و در واقع به دلیل عدم خونرسانی، دندان می‌میرد. با خارج کردن پالپ که بافت زنده داخل دندان است، دندان بسیار ضعیف و شکننده میشود. شکستی در ریشه دندان به خصوص اگر در حین عصبکشی تشخیص داده نشود، میتواند باعث ایجاد درد زیادی شود.
نشت مواد پرکننده دندان یا هوا از نوک ریشه
اگر کانال‌های ریشه دندان، بیش از حد پر شوند، ممکن است بخشی از مواد پرکننده از انتهای ریشه دندان بیرون بزنند. البته ممکن است این حالت منجر به درد نشود.
- اگر انتهای ریشه دندان، عفونی بوده باشد؛ احتمالا دردی را احساس نخواهید کرد.
- اگر دندان اطراف نوک ریشه عفونی نشده باشد، احتمالاً درد را تجربه خواهید کرد.
- احساس درد و فشار؛ ممکن است ناشی از خروج حباب هوا از انتهای ریشه دندان باشد.
علت درد هر کدام از موارد باشد، درد خود به خود بعد از چند روز بهتر میشود.
نشت هیپوکلریت سدیم
هنگامی که هیپوکلریت سدیم در خارج از کانال ریشه به بافت‌های اطراف رادیکولار اکسترود میشود، باعث نکروز جزئی بافت‌های اطراف میشود.
در این صورت یک واکنش التهابی حاد شدید در بافت ایجاد میشود. این حالت منجر به تورم سریع بافت‌های داخل دهان یا حتی بافت‌های خارج دهان و بافت‌های زیر جلدی شود. منبع
حساسیت دندان و لثه و بافت‌های مجاور
ممکن است در حین عصب کشی، بافت لثه تحریک شود و این عامل باعث درد بعد از عمل شود.
ابزارهای دندانپزشکی استفاده شده در حین عصبکشی، ممکن است باعث آسیب به لثه یا بافت‌های اطراف شوند.
درد ارجاعی
درد ارجاعی بعد از عمل عصب کشی (روت کانال) ممکن است به مسائلی مربوط باشد که در مناطق دیگر دهان و صورت به وجود آیند. عفونت لثه یا دیگر دندانها که در مجاورت دندان تازه عصبکشی شده قرار دارند میتواند منجر به بروز مشکل شود. در برخی موارد نیز عفونت سینوزیت‌ها ممکن است باعث بروز درد شود، این مورد در درد دندان‌های فک بالا شایع‌تر است.
درمان‌های درد دندان بعد از عصبکشی
اگر بعد از عصبکشی دچار درد شدید؛ حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک علائم شما را بررسی کرده، در صورت لزوم تصویربرداری انجام می‌دهد و علت درد را مشخص میکند. سپس روش‌های درمانی برای کاهش درد و ناراحتی را به شما توضیح می‌دهد.
داروهای موثر برای تسکین درد عصبکشی
عمل روت کانال که شما کامل شد، داروهای موثری وجود دارند که شاید برای مدیریت هرگونه ناراحتی مصرف کنید. دندانپزشک احتمالاً یک آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت و همچنین یک مسکن تجویز میکند. موارد زیر گزینه‌هایی هستند که معمولا توسط دندانپزشکان توصیه میشود:
- ایبوپروفن: یک داروی ضد التهابی غیر‌استروئیدی (NSAID) بدون نسخه مانند ایبوپروفن میتواند به کاهش تورم و درد کمک کند. دوز توصیه شده را هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز مصرف کنید.
- استامینوفن: این دارو (که با نام پاراستامول نیز شناخته میشود) مسکن و ضد تب خفیفی است و بدون نسخه به فروش می‌رسد. دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی را برای دوز و تناوب مناسب دنبال کنید.
- اکسی‌کدون: برای درد شدیدتر، دندانپزشک شما شاید یک مسکن افیونی مانند اکسی‌کدون تجویز کند. طبق دستور مصرف کنید و محتاط باشید، زیرا مواد افیونی می‌توانند باعث خواب‌آلودگی شوند و هشیاری را مختل کنند. هنگام مصرف از رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین خودداری کنید.
- آنتی‌بیوتیک: احتمالاً برای جلوگیری از عفونت آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین یا کلیندامایسین برای شما تجویز شود. مطمئن شوید که دوره کامل مصرف دارو را طبق تجویز دندانپزشکتان کامل کنید.
عصب کشی مجدد
درمان مکرر کانال ریشه، که معمولاً “re-Endo” نامیده میشود، در شرایطی انجام میشود که دندان علائم بالینی را به شکل واکنش درد یا تغییر پری آپیکال قابل مشاهده در اشعه ایکس نشان می‌دهد.
آپیکوکتومی
هنگامی که درد، التهاب یا عفونت پس از عصب کشی عود میکند، پزشک ممکن است اپیکوکتومی را پیشنهاد کند، در این روش دندان طبیعی حفظ شده و از انتشار عفونت به دندان‌های دیگر و استخوان فک جلوگیری میشود. آپیکوکتومی به معنای برداشتن (“اکتومی”) آپکس (“آپیکو”) ریشه دندان است.
کشیدن دندان و نصب ایمپلنت
زمانی که عصب کشی مجدد و یا روش‌های دیگر موثر واقع نشوند و عفونت ایجاد شده شدید باشد، ممکن است دندانپزشک شما دندان مورد نظر را بکشد. بعد از کشیدن دندان میتواند برای ایمپلنت یا بریج اقدام نمایید.
چگونه احتمال بروز دردهای ناراحت کننده بعد از عصب کشی را کاهش دهیم؟
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید، در صورت به تعویق انداختن ویزیت دندانپزشکی، احتمال نجات دندان کاهش می‌یابد.
حتی ممکن است مشکل گسترس بیابد و عفونت به بافت‌های زیرین دندان هم سرایت کند.
فراموش نکنید که حتما به دندانپزشک خوب و ماهری مراجعه نمایید تا فرآیند عصب کشی بدون مشکل و دغدغه‌ای انجام شود و دستورالعمل‌های مراقبتی را به خوبی دنبال کنید تا روند بهبودی دندان‌هایتان به خوبی طی شود. برای تعیین وقت یا پرسیدن سوال‌های خود می‌توانید با کلینیک دندانپزشکی حکیم تماس بگیرید تا دندانپزشکان ما راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه دهند و کارشناسان ما وقت مشاوره برایتان تنظیم نمایند.
مراقبت‌های دندان بعد از عصبکشی
چندین روش وجود دارند که می‌توانید با به کار گیری آن‌ها درد بعد از عصبکشی را کاهش دهید. در ادامه به چند مورد از این روش‌ها اشاره میشود:
- داروهای تجویز شده را مصرف کنید: معمولا دندانپزشک، بعد از عصبکشی، مسکن و آنتی‌بیوتیک تجویز میکند. طبق دستور دندانپزشک، داروها را مصرف کنید تا از بروز درد یا عود عفونت، جلوگیری شود.
- استفاده از کمپرس یخ: استفاده از کمپرس یخ، میتواند باعث کاهش تورم و التهاب ناحیه شده و به طور موقت درد را کاهش دهد. به دور کیسه یخ، یک پارچه بپیچید و آن را به مدت 15 دقیقه روی گونه خود قرار دهید.
- از جویدن یا دندان درمان شده خودداری کنید: برای جلوگیری از تحریک ناحیه یا تشدید درد، از جویدن یا گاز گرفتن با دندان درمان شده، خودداری کنید. سعی کنید، غذاهای نرمی را میل کنید که به حداقل جویدن نیاز دارند.
- بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید: بعد از عصبکشی، طبق دستور دندانپزشک، بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. دندان‌های خود را به آرامی و دوبار در روز، مسواک بزنید و از دهان‌شویه فاقد الکل، برای تمیز کردن دهان استفاده کنید.
- دهان خود را با آب نمک گرم بشویید: 24 ساعت بعد از عصبکشی، می‌توانید دهان خود را با محلول آب نمک گرم بشویید. نصف قاشق چای خوری نمک را با یک لیوان آب گرم مخلوط کرده و به مدت 30 ثانیه دهان خود را با آن بشویید. این به کاهش التهاب و افزایش سرعت بهبودی کمک میکند.
- پرهیز از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های سرد و گرم: حساسیت به دما پس از عصبکشی رایج است. تا زمان رفع حساسیت از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های بسیار گرم یا سرد خودداری کنید.
- استراحت کنید: با استراحت و پرهیز از فعالیت‌های سنگین، به بدن خود اجازه می‌دهید تا با سرعت بیشتری بهبود یابد. استرس و فعالیت بدنی شدید، میتواند باعث ایجاد تنش و کاهش سرعت بهبودی شود.
البته به یاد داشته باشید که مقداری درد و ناراحتی بعد از عصبکشی، طبیعی است اما به مرور بهتر میشود.
سوالات متداول
آیا عصبکشی درد دارد؟
قبل از عصبکشی، دندانپزشک برای از بیحسی موضعی برای بیحس کردن دندان و لثه استفاده میکند. این کار از احساس درد در حین عصبکشی جلوگیری میکند.
آیا درد دندان بعد از عصبکشی، نشانه ناموفق بودن عصبکشی است؟
بعد از عصبکشی، تجربه درد خفیف تا چند روز طبیعی است. این درد و ناراحتی موقتی بوده و با مصرف داروهای مسکن بدون نسخه و رعایت بهداشت دهان و دندان، قابل کنترل است. اما اگر این حالت بیش از سه روز طول بکشد باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
شکستن انتهای ریشه دندان، گونه تشخیص داده میشود؟
گاهی اوقات تشخیص این حالت میتواند سخت باشد، چون ممکن است فرد اصلا درد نداشته باشد. به همین دلیل بهتر است که به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندانها بررسی شوند.
آیا دندان درد تا 3 هفته بعد از عصبکشی، طبیعی است؟
درد و ناراحتی خفیف بعد از عصبکشی دندان، طبیعی است. اما اگر درد شدید است یا اینکه بیش از ۳ روز طول کشیده؛ حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
آیا می‌توان بعد از عصبکشی دندان، مسواک زد؟
در موارد نادری ممکن است دندانپزشک از شما بخواهد که بعد از عصبکشی، از مسواک زدن اجتناب کنید. در اکثر موارد شما می‌توانید بعد از اینکه اثر اثر داروی بیحسی از بین رفت، مثل سابق مسواک بزنید.
چه نوع دردی پس از عصبکشی طبیعی است؟
پس از عصبکشی، ممکن است در هنگام گاز گرفتن یا جویدن دچار حساسیت به فشار، ضربان خفیف یا ناراحتی شوید. درد و ناراحتی معمولا در دندان درمان شده و ناحیه اطراف آن ایجاد میشود.
بین درد طبیعی بعد از عصبکشی و درد ناشی از عفونت مجدد، چه تفاوتی وجود دارد؟
علائمی مانند: درد شدید، تورم شدید، احساس مزه و بوی بد در دهان و خروج چرک از لثه، نشانه عفونت مجدد دندان هستند. در صورت مشاهده این علائم باید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
درد فانتوم بعد از عصبکشی چیست؟
درد فانتومی به درد یا ناراحتی اطلاق میشود که پس از برداشتن یا درمان منبع درد ادامه پیدا میکند یا دوباره عود میکند. البته تجربه درد فانتوم بعد از عصبکشی زیاد متداول نیست، اما ممکن است بعضی از افراد به این مشکل دچار شوند.
تا چه مدت می‌توان عصبکشی ناموفق را جبران کرد؟
بهتر است به محض اطلاع، به دندانپزشک مراجعه کنید؛ در این صورت دندانپزشک میتواند با پر کردن مجدد دندان، وضعیت را اصلاح کند. اگر بیش از 4 ماه از شکست خوردن عصبکشی گذشته باشد، ریشه دندان دیگر استریل نیست و شما به عصبکشی مجدد نیاز خواهید داشت.
