اورجت یا جلوزدگی دندانهای فک بالایی چیست؟
اورجت حالتی است که در آن دندانهای بالایی به سمت جلو متمایل میشوند. عارضه اورجت فقط روی ظاهر تاثیر نمیگذارد. این عارضه ممکن است در جویدن، نوشیدن یا گاز زدن هم اختلال ایجاد کند. حتی ممکن است باعث درد فک شود.
ممکن است اورجت خفیف باشد به گونهای که به سختی قابل تشخیص باشد، یا اینکه خیلی شدید باشد. این عارضه علاوه بر مشکلاتی که در ظاهر، جویدن، نوشیدن و… ایجاد میکند، ممکن است مانع از بسته شدن دهان نیز بشود. همچنین این عارضه ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در تکلم شود یا حتی باعث شود که در هنگان حرف زدن زبان یا داخل لپ خود را گاز بگیرید.
البته به طور طبیعی در هنگام بستن دهان دندانهای بالایی تا حد ۲ میلی متر از دندانهای پایینی جلوتر قرار میگیرند. در عارضه اورجت، دندانهای بالایی بیش از ۲ میلی متیر جلوتر از دندانهای پایینی قرار میگیرند.
تفاوت اورجت و اوربایت چیست؟
تفاوت اساسی این دو عارضه در این است که در وضعیت اورجت دندانهای بالایی صاف نیستند و از محل اتصال به لثه به سمت جلو متمایل اند، اما در وضعیت اوربایت دندانهای بالایی جلوتر از دندانهای پایینی بوده و به سمت پایین هم متمایل هستند و در واقع روی دندانهای پایینی تا میپوشانند.
انواع اورجت
اورجت وضعیتی است که در آن دندانهای بالایی حالت بیرون زده پیدا میکنند. به عبارت دیگر در این حالت با یک ناهماهنگی افقی رو به رو هستیم.
وضعیت اورجت ممکن است به شکلهای مختلفی دیده شود.
- دندانهای بالایی ممکن است بیش از حد جلوزده باشند.
- دندانهای جلویی پایین ممکن است خیلی عقب باشند.
- فک بالا ممکن است بیش از حد جلو باشد.
- فک پایین ممکن است خیلی عقب باشد.
در نتیجه، اورجت ممکن است به عنوان یک مشکل دندانی یا اسکلتی یا ترکیبی از هر دو شناخته شود.
در بسیاری از موارد اورجت به صورت اوربایت شدید شناخته میشود. ممکن است وضعیت به گونهای باشد که دندانهای پایین به جای دندانهای بالا مجبور به گاز زدن باشند.
دلایل ایجاد اورجت
وضعیت اورجت میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از انواع اورجت مشکل اسکلتی هستند- و در نتیجه رشد نامناسب فک و ریشه دندان ایجاد میشوند. برخی نیز مربوط به دندانها هستند- در این صورت اورجت نتیجه رشد نامناسب دندان است.
اورجت، مانند سایر مشکلات ارتودنسی، میتواند ارثی باشد: اگر والدین، پدربزرگ و مادربزرگ یا یکی دیگر از بستگان نزدیک شما اورجت دارند، احتمال زیادی وجود دارد که ژن آن را به شما هم منتقل کرده باشند.
عوامل خارجی هم میتوانند باعث ایجاد اورجت شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- مکیدن شست
- استفاده طولانی مدت از پستانک یا شیشه شیر
- فشار بیش از حد زبان
- دندانهای بیش از متراکم
- رشد دیر هنگام دندانهای دائمی و دندانهای عقل
علت اورجت هر چه که باشد، با نظارت یک دندانپزشک و انجام ارتودنسی قابل درمان است.
علائم و مشکلات همراه با اورجت
علائم اورجت و اوربایت میتواند ممکن است فقط محدود به ایجاد مشکلات ظاهری باشد، اما در برخی شرایط میتواند به مشکلات جدی دهان و دندان هم منجر شود. علائم اورجت میتواند به شرح زیر باشد:
- تراز غیر طبیعی دندانها یا ظاهر صورت
- ممکن است دندانها انقدر کج باشند که از دهان بیرون بزنند.
- مشکل یا ناراحتی هنگام جویدن یا گاز گرفتن
- تنفس دهانی
.
علاوه بر این، اورجت درمان نشده میتواند عوارض زیر را هم ایجاد کند:
- مشکل در جویدن یا تکلم.
- آپنه خواب.
- درد فک و سردرد، که ممکن است به ایجاد اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) منجر شود.
- آسیب لثه (زمانی که دندان ها به لثه برخورد میکنند).
- شکستن یا فرسوده شدن دندانها.
- ترک خوردن لبها و خشکی دهان.
راههای درمان اورجت
خبر خوب این است که میتوان وضعیت اورجت را درمان کرد. درمان اورجت به ویژه برای افرادی ک به خاطر ظاهر دندانهای خود اعتماد به نفس خود را از دست دادهاند، مناسب است. شما فقط باید روش درمان را انتخاب کنید. خوشبختانه برای تمام بیمارانی که با این مشکل سر و کار دارند، بیش از یک راه برای درمان وضعیت اورجت وجود دارد.
ارتودنسی
به جرات میتوان گفت که استفاده از بریسهای دندانی بسیار رایج است. حتی اگر خودتان از بریسها استفاده نکرده باشید حتما در اطرافیان خود دیدهاید. این وسیله برای رفع مشکلات دندان و فک مثل وضعیت اورجت، به کار میرود.
بریسها دندانی برای صاف و مرتب کردن دندانها طراحی شدهاند و به آرامی دندانها را به جای مناسب هدایت میکنند. انواع مختلفی از بریسها وجود دارد که بیمار میتواند از آن برای درمان این عارضه استفاده کند، اما بریسهای فلزی سنتی و بریسهای شفاف متحرک بهترین گزینهها هستند.
ارتودنسی نامرئی
دندانپزشکان برای درمان مال اکلوژن های جزئی، معمولا در نوجوانان و بزرگسالان از ارتودنسی نامرئی یا اینوزیلاین استفاده میکنند. دندانپزشک در این روش از دندانهای بیماری قالب میگیرد و با استفاده از آن یک بریس نامرئی میسازد که دندانها را به آرامی به موقعیت مناسب هدایت کند.
این وسیله مشابه ارتودنسی معمولی است، اما از آن ظریف تر است. همچنین، ارتودنسی نامرئی هزینه کمی بیشتر از بریس های سنتی دارد، اما باعث صرفه جویی هزینههای بعدی بیمار میشود.
روکش
روکش دندان پروتزی است که دندانپزشکان از آن برای پوشاندن تمام سطح دندان بیمار استفاده میکنند. روکشهایی که به طور سفارشی ساخته میشوند، میتواند باعث شوند که دندانهایی که وضعیت اورجت دارند؛ صاف به نظر برسند. روکشهای دندان معمولا ۵ تا ۱۵ سال دوام دارند.
باندینگ دندانی
روش باندینگ دندان معمولا با هدف زیبایی دندانها به کار میرود. دندانپزشک در این روش از رزین کامپوزیت برای تغییر شکل و اندازه دندانهای بیمار استفاده میکند. این کار باعث میشود که وضعیت اورجت کمتر به چشم بیاید. رزین مانند دندانهای طبیعی قوی است و باندینگ میتواند تا چند سال دوام بیاورد. این روش به دو دلیل خوب است- اول اینکه در هزینههای صرفه جویی میکند و دوم اینکه نیازی به مراجعه مکرر به دندانپزشک نیست.
ونیر
برخی از دندانپزشکان وضعیت اورجت را با استفاده از ونیرها درمان میکنند. ونیر یک قطعه از جنس چینی است که دندانپزشک آن را به سطح جلویی دندان میچسباند. چینی معمولا به صورت سفارشی ساخته میشود و ظاهر طبیعی دندانهای بیمار را حفظ میکند. ونیرها برای پوشاندن و پنهان کردن عیوب دندانی مناسب هستند.
نگهدارنده یا ریتینر
نگهدارنده ها بسیار شبیه به بریس هستند. با این تفاوت که نگهدارندهها برخلاف بریسها، به روی دندانهای بیمار چسبانده نمیشوند. نگهدارنده قطعهای از جنس پلاستیک قالبی دارد که روی سقف دهان بیمار قرار میگیرد. هنگامی که قطعه پلاستیکی روی سقف دهان قرار میگیرد یک سیم نازک روی دندانها قرار میگیرد و فشار ملایمی به دندانها وارد میکند. نگهدارندهها برای مشکلات جزئی استفاده میشوند. دندانپزشکان توصیه می کنند که بیماران حدود ۲ تا ۳ ماه و معمولاً فقط در شب از ریتینر استفاده کنند. یکی از مزایای اصلی نگهدارنده این است که بیمار میتواند زمانی که میخواهد غذا بخورد یا دندان هایش را مسواک بزند، آن را خارج کند.
کشیدن دندان
اگر تراکم دندانها بیش از حد زیاد باشد، ممکن است نیاز به کشیدن یک یا چند دندان باشد، تا فضای کافی برای ارتونسی و قرار گیری سایر دندانها در موقعیت مناسب ایجاد شود.
جراحی اورجت
لازم به ذکر است که جراحی معمولا آخرین راه حل است. افرادی که مشکلات شدید دارند به گونهای که مشکلشان با بریس یا نگهدارنده، رفع نمیشود؛ باید تحت جراحی قرار بگیرند. این یک روش گران قیمت و پیچیده است. خوشبختانه در بیشتر افراد وضعیت اورجت شدید نیست و نیازی به جراحی ندارد.
هزینه درمان اورجت
مقدار هزینه جراحی اورجت ممکن است بسته به شرایط متفاوت باشد. اولین عمل موثر بر هزینهها نوع روش درمانی است که انتخاب میکنید. جراحی در حالی که سریع است گران ترین روش است. روشهای ترمیمی مثل استفاده از ونیرها یا روکشهای دندانی، وضعیت اورجت را بهبود میبخشند، اما آن را رفع نمیکنند؛ ولی نسبت به روشهای ارتودنسی سریعتر و ارزانتر هستند. سایر عوامل موثر بر هزینه درمان شما به دندانپزشکی که انتخاب میکنید و خدماتی که دندانپزشک ارائه میدهد، بستگی دارد.
سؤالات متداول
برای درمان اورجت چه مدت باید از بریس استفاده کرد؟
پاسخ قطعی برای این سوال وجود ندارد زیرا بازه زمانی به شدت اورجت بستگی دارد. در اغلب موارد، بیماران مجبورند از بریسهای دندانی به مدت ۱۸ تا ۲۴ ماه استفاده کنند.
اورجت نرمال چیست؟
اورجت بیمار اندازه گیری میزان بیرون زدگی (بر حسب میلی متر) دندانهای بالایی روی دندانهای پایینی در صفحه قدامی-خلفی است. مقدار طبیعی همپوشانی بین ۲ تا ۴ میلی متر است.
آیا اورجت با افزایش سن بدتر میشود؟
متاسفانه، پاسخ مثبت است. در بیشتر موارد، اورجت در طول زمان بدتر میشود، البته اگر درمان نشود. اگر بیمار میخواهد دندانهایی سالم و خوشفرم داشته باشد، اصلاح به موقع اورجت ضروری است.
آیا اورجت شکل صورت را تغییر میدهد؟
بله، اصلاح اورجت میتواند شکل صورت شما را تغییر دهد زیرا در واقع شکل فک شما را تغییر میدهد.
آیا برای رفع اورجت فقط به بریس برای فک بالا نیاز است؟
نصب بریس روی یک فک برای درمانهای زیبایی کاربرد دارد و نمیتواند مشکلات ارتودنسی را رفع کند. بنابراین، شما باید از بریس برای هر دو فک استفاده کنید.