عصب کشی یکی از روش‌های درمانی دندانپزشکی است که درد ایجاد شده در اثر عفونت یا آبسه دندان را از بین می‌برد. در طی این روش پالپ ملتهب دندان تخلیه شده و سطوح داخلی دندان تمیز و ضدعفونی می‌شوند. سپس از ماده‌ای برای پر کردن حفره‌ی ایجاد شده استفاده خواهد شد.
عصب کشی دندان چه مزایایی دارد؟
انجام عمل عصب کشی مزایای مختلفی خواهد داشت. این عمل می‌تواند:
- از سرایت عفونت به دندان‌های دیگر جلوگیری کند.
- علائم ایجاد شده در اثر عفونت دندان را تسکین دهد.
- خطر آسیب به استخوان فک را کاهش دهد.
- نیاز به کشیدن دندان را رفع کند.
چه زمانی عصب کشی دندان ضروری است؟
زمانی که باکتری‌ها به پالپ دندان حمله می‌کنند انجام عصب کشی ضروری خواهد بود. این مشکل معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که یک پوسیدگی دندان برای مدت زیادی درمان نشده باقی بماند. همچنین در صورت شکستگی و آسیب دندان ممکن است پالپ آن آلوده شود.
نشانه‌هایی که ممکن است منجر به عصب کشی دندان شود.
در برخی از موارد ممکن است ندانید که دندان شما عفونت کرده است. با این حال بسیاری از افراد علائم خاصی را تجربه می‌کنند. ازجمله علائمی که نشان می‌دهند شما به عصب کشی نیاز دارید میتوان موارد زیر را نام برد:
- دندان درد مقاوم: بسیاری از مشکلات دندان می‌توانند باعث درد شوند. اگر در عمق دندان خود احساس درد می‌کنید ممکن است به عصب کشی نیاز داشته باشید. این ناراحتی ممکن است به استخوان فک، صورت و دیگر دندان‌های شما نیز کشیده شود.
- حساسیت نسبت به سرما و گرما: اگر زمانی که قهوه یا بستنی می‌خورید دندان شما درد می‌گیرد، نشان دهنده‌ی نیاز به عصب کشی خواهد بود. این مورد به خصوص در مواردی که درد بیش از چند ثانیه طول می‌کشد صادق خواهد بود.
- تورم لثه: زمانی که دندان عفونت می‌کند چرک در ناحیه تجمع خواهد کرد. این امر می‌تواند باعث تورم و پف کردن لثه‌ها شود.
- جوش زدن لثه: ممکن است جوش یا کورک‌هایی بر روی لثه ایجاد شده و چرک ناشی از عفونت دندان از آن خارج شود که باعث طعم و بوی ناخوشایندی خواهد شد.
- تورم فک: ممکن است چرک به درستی تخلیه نشده و فک شما دچار تورم محسوس شود.
- تغییر رنگ دندان: زمانی که پالپ دندان عفونی می‌شود ممکن است دندان شما تیره‌تر دیده شود. این امر به دلیل عدم خونرسانی مناسب به دندان می‌باشد.
- درد به هنگام فشار دادن: اگر به هنگام غذا خوردن و یا دست زدن به دندان خود احساس درد می‌کنید، احتمالاً اعصاب اطراف پالپ دندان آسیب دیده‌اند.
- شکستگی یا پریدگی دندان: شکستن دندان در اثر آسیب‌های ورزشی و حتی گاز زدن خوراکی‌های سفت می‌تواند باعث رسیدن باکتری به پالپ دندان شود.
- لقی دندان: دندان عفونی احتمالاً شل خواهد شد چرا که چرک ایجاد شده در اثر عفونت دندان باعث نرم شدن استخوان نگهدارنده آن می‌شود.
اگر عصب کشی انجام نشود چه اتفاقی می افتد؟
تنها راه جایگزین برای عصب کشی دندان، کشیدن آن خواهد بود. اگر برای عصب کشی یا حتی کشیدن دندان اقدام نکنید ممکن است در آینده دچار مشکلات شدیدی شوید. عفونت باکتریایی در صورت عدم درمان به فک، مغز و دیگر نقاط بدن سرایت خواهد کرد.
چگونه برای عصب کشی دندان آماده شویم؟
قبل از انجام عصب کشی، دندانپزشک شما می‌تواند به سؤالات احتمالی پاسخ دهد. بهتر است برای آمادگی قبل از عصب کشی اقدامات زیر را انجام دهید:
داروهای تجویز شده را طبق دستور مصرف کنید: ممکن است چند روز قبل از نوبت عصب کشی داروهای آنتی بیوتیک و ضدالتهاب برای شما تجویز شوند به خصوص در موارد وجود عفونت شدید.
سیگار نکشید: مواد موجود در توتون توانایی بدن برای ترمیم خود را مختل می‌سازند. تا چند روز قبل از عصب کشی سیگار نکشید – و در صورت امکان سیگار را به طور کامل ترک کنید.
غذای سالم بخورید: از آن جایی که مواد بی حسی استفاده شده در طی عصب کشی دهان شما را به مدت چند ساعت بی حسی می‌کنند بهتر است قبل از عصب کشی غذا بخورید.
عصب کشی دندان چه مراحلی دارد؟
قبل از انجام عصب کشی، دندانپزشک از دندان شما عکس گرفته و میزان آسیب و مناسب بودن عصب کشی برای شما را مشخص می‌کند. در ادامه به مراحل عصب کشی دندان می‌پردازیم:
- بی حسی: در ابتدا بی حسی موضعی برای دندان آسیب دیده و بافت اطراف آن استفاده می‌شود. بعضاً از داروهایی مثل نیتروس اکساید و سداتیوهای خوراکی یا تزریقی برای آرام کردن بیمار استفاده می‌شود. در صورت اضطراب شدید بیمار، استفاده از این داروها توصیه می‌شود.
- ایزوله کردن دندان: قبل از شروع درمان یک محافظ لاستیکی در دور دندان نصب شده که آن را در طی درمان خشک و ایزوله نگه می‌دارد.
- باز کردن دندان: در مرحله‌ی بعدی سوراخ کوچکی بر روی تاج دندان برای دسترسی به پالپ ایجاد می‌شود.
- خارج کردن پالپ: با استفاده از تجهیزات مخصوص دندانپزشکی، اعصاب، عروق خونی و بافت های داخل دندان خارج می‌شوند.
- شکل دهی به کانال: زمانی که پالپ خارج شد، کانال‌های دندان تمیز و ضد عفونی شده و شکل داده می‌شوند.
- پر کردن کانال‌ها: در مرحله‌ی بعد، کانال‌های خالی با استفاده از ماده‌ی لاستیکی انعطاف پذیری به نام گوتاپرچا پر می‌شوند.
- بستن دندان: به منظور پیشگیری از ورود مجدد باکتری‌ها، دندان با استفاده از مواد پانسمان به طور موقت بسته خواهد شد.
- ترمیم نهایی: در اکثر موارد لازم است تا برای محافظت از دندان و بازیابی کارایی آن از روکش استفاده شود. روکش‌ها به صورت سفارشی ساخته شده و ساخت آن‌ها معمولاً 2 تا 3 هفته زمان می‌برد. زمانی که روکش شما آماده شد، پانسمان دندان باز شده و روکش دائمی نصب می‌شود. در برخی از موارد ممکن است عصب کشی و روکش کردن دندان در یک جلسه انجام شوند.
بعد از انجام عصب کشی دندان چه اتفاقی می افتد؟
با رفع اثر داروهای بی حسی ممکن است دندان‌ها و لثه‌های شما دردناک شده و لثه‌ها دچار تورم شوند. اکثر دندانپزشکان این علائم را با داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن یا ایبوپروفن درمان می‌کنند. در صورت شدید شدن درد و یا طول کشیدن آن به مدت چند روز با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
به طور معمول می‌توانید در روز بعد از درمان به کارهای روزمره‌ی خود ادامه دهید. تا زمان پر کردن کامل دندان و یا نصب روکش، از جویدن غذا به وسیله‌ی آن خودداری کنید. چند روز بعد از عصب کشی به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا با گرفتن گرافی از دندان از برطرف شدن کامل عفونت مطمئن شود. همچنین پانسمان دندان شما در این جلسه با پرکردگی دائمی جایگزین خواهد شد.
اگر بخواهید، دندانپزشک می‌تواند دندان شما را روکش کند. روکش‌ها، دندان‌های مصنوعی هستند که از جنس پرسلین و طلا ساخته می‌شوند که ظاهری طبیعی به دندان خواهند داد. ممکن است عادت کردن به دندان جدید چند هفته زمان ببرد. این امری طبیعی بوده و جایی برای نگرانی وجود نخواهد داشت.
روش‌های انجام عصب کشی دندان
روش‌های زیر برای عصب کشی کردن دندان رایج هستند:
عصب کشی به روش دستی
در روش‌های سنتی از یک دریل برای باز کردن دندان استفاده می‌شود. سپس پالپ ملتهب داخل دندان تخلیه شده و کانال‌های دندان پس از تمیز و ضدعفونی شدن پر خواهند شد.
عصب کشی با دستگاه روتاری
عصب کشی با روتاری روشی دقیق برای خارج کردن عفونت از کانال‌های دندان است. این روش معمولاً برای دندان‌هایی که عفونت خفیف داشته و شکل کانال آن‌ها عادی است مورد استفاده قرار می‌گیرد. موارد پیچیده‌تر عفونت کانال ممکن است به تخلیه‌ی دستی نیاز داشته باشند.
عصب کشی لیزری
این روش نیز اساساً شبیه به عصب کشی معمولی است ولی استفاده از لیزر به جای دریل می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند. لیزر می‌تواند بافت آسیب دیده را با دقت و سرعت بسیار بیشتری تبخیر کرده و دندان را تا حد قابل توجهی تمیزتر کند. در این روش معمولاً خونریزی کمتری دیده شده که می‌تواند مزیت بزرگی محسوب شود. افرادی که در گذشته از روش‌های سنتی عصب کشی استفاده کرده و هم اکنون روش لیزری را انجام داده‌اند می گویند که پس از درمان، درد و ناراحتی آن‌ها بسیار کمتر بوده است.
برای انجام عصب کشی دندان به چه کسی مراجعه کنیم؟
عصب کشی ممکن است توسط دندانپزشک عمومی یا متخصص اندودانتیکس انجام شود. دندانپزشکان عمومی معمولاً عصب کشی دندان‌های جلویی که ریشه‌های کمتری دارند را انجام می‌دهند. در صورتی که دندان شما ریشه‌های متعدد داشته و یا پیچیدگی خاصی در آن وجود داشته باشد به متخصص اندودانتیکس ارجاع داده خواهید شد.
ریسک‌ها و عوارض عصب کشی دندان
عمل عصب کشی با هدف حفظ دندان انجام می‌شود با این حال در برخی از موارد آسیب تا حدی زیاد بوده و مینای دندان تا حدی شکننده است که نمی‌تواند این عمل را تحمل کرده و دندان از بین خواهد رفت.
یکی دیگر از خطرات این روش ایجاد آبسه در ریشه‌ی دندان است که در صورت باقی ماندن مقداری از بافت عفونی و یا مؤثر نبودن آنتی بیوتیک ها اتفاق می افتد.
اگر نگران انجام عصب کشی هستید می‌توانید با دندانپزشک خود برای کشیدن دندان صحبت کنید. پس از کشیدن دندان میتوان از دندان‌های مصنوعی، بریج یا ایمپلنت استفاده کرد.
هزینه عصب کشی دندان چقدر است؟
هزینه‌ی عصب کشی دندان به عوامل مختلفی بستگی خواهد داشت ازجمله:
نوع و محل دندان
درمان دندان‌های آسیاب سخت‌تر بوده و طبعاً هزینه‌ی بیشتری خواهد داشت. دندان‌های پیش معمولاً کمترین هزینه و دندان‌های میانی هزینه‌ی متوسطی خواهند داشت.
دندانپزشک عمومی یا متخصص
برخی از دندانپزشکان عمومی عمل عصب کشی را انجام می‌دهند در حالی که برخی دیگر از آن‌ها شما را به متخصص ارجاع خواهند داد. انجام این عمل توسط دندانپزشک متخصص هزینه‌ی بیشتری خواهد داشت.
پیچیدگی عصب کشی
معمولاً هرچقدر پیچیدگی درمان بیشتر باشد هزینه‌ی آن نیز بیشتر خواهد بود. اگر دندانپزشک عمومی نتواند عصب کشی شما را انجام دهد شما را به متخصص ارجاع خواهد داد که هزینه‌ی بیشتری به دنبال خواهد داشت.
هزینه‌های اضافی
هزینه‌ی رادیولوژی دندان و ساخت روکش دندان نیز به هزینه‌ی کلی عصب کشی اضافه خواهند شد.
منطقه‌ی زندگی
میانگین هزینه‌ی عصب کشی در هر منطقه‌ی جغرافیایی متفاوت خواهد بود.
سؤالات متداول
عصب کشی دندان چقدر زمان می‌برد؟
بسته به میزان عفونت در دندان، عصب کشی در طی یک یا دو جلسه انجام خواهد شد. به طور میانگین عصب کشی دندان بین 30 تا 60 دقیقه زمان می‌برد. در صورت عصب کشی دندان‌های بزرگ و یا عصب کشی چند دندان ممکن است این زمان افزایش یابد.
چه روش‌هایی به عنوان جایگزین عصب کشی وجود دارند؟
تنها جایگزین برای این روش کشیدن دندان خواهد بود. با وجود اینکه هدف ما معمولاً حفظ دندان است، در برخی از موارد کشیدن دندان برای حفظ سلامت دهان ضروری خواهد بود.
آیا می‌توانم پس از عصب کشی غذا بخورم؟
بله البته بهتر است تا زمان رفع کامل اثر داروهای بی حسی صبر کنید که چند ساعت زمان خواهد برد. به مدت چند روز از غذاهای نرم مثل پاستا، پوره سیب زمینی و ماست استفاده کرده و به تدریج غذاهای جامد را وارد رژیم خود کنید. همچنین تا زمان نصب روکش دائمی از غذا خوردن و گاز گرفتن با دندان‌ترمیم شده خودداری کنید.
آیا میتوان بعد از عصب کشی سیگار کشید؟
سیگار کشیدن بعد از عصب کشی توصیه نمیشود چرا که در روند بهبودی بدن اختلال ایجاد کرده و احتمالا نیاز به درمان بیشتر در آینده را افزایش میدهد.
ماندگاری عصب کشی چقدر است؟
همانند هر روش دندانپزشکی دیگر، نتایج این روش نیز تضمین شده نیستند. با این حال در صورت انجام صحیح عصب کشی نتایج آن برای مدت زیادی – حتی تا پایان عمر بیمار – باقی خواهند ماند.
آیا عصب کشی در 2 جلسه انجام می‌شود؟
عصب کشی دندان معمولاً در طی 2 جلسه یا بیشتر انجام می‌شود. در موارد دو جلسه‌ای می‌توانید انتظار داشته باشید که در جلسه‌ی اول دندان شما باز شده و کانال‌های داخل آن تخلیه و تمیز شوند و بافت عفونی از بین برده شود.
آیا همیشه بعد از عصب کشی به روکش دندان احتیاج دارم؟
به طور کلی میتوان گفت که دندان‌های آسیاب بعد از عصب کشی به روکش احتیاج خواهند داشت. این دندان‌ها به دلیل تحمل فشار زیاد در طول روز باید محکم باشند.
