خوردن یا نوشیدن شیرینی‌جات مشکل مضاعفی برای دندان‌هاست. مواد قندی می‌تواند به دندان‌ها آسیب بزند و آنها را بیشتر مستعد حساسیت کند. هضم خوراکی‌های شیرین نیز می‌تواند درد یا ناراحتی دندان‌های حساس‌شده را به دنبال داشته باشد. اگر به خوردن شیرینی‌جات علاقه داشته باشید و بهداشت دهان و دندان را همواره رعایت نکنید، آسیب مضاعفی به دندان‌ها و لثه‌هایتان وارد خواهد شد. پیامد تمام این اتفاقات حساس شدن شدید دندان‌ها به شیرینی‌جات و حس‌های دیگر مانند سرما یا گرماست. علائم، دلایل و روش‌های درمان دندان درد ناشی از خوردن شیرینی را در ادامه برایتان توضیح خواهیم داد.
دلایل درد گرفتن دندان هنگام خوردن شیرینی
آسیب دیدن دندان‌ها می‌تواند باعث افزایش حساسیت‌شان به شیرینی شود. دندان درد هنگام خوردن شیرینی دلایل متعددی دارد که آنها را در این بخش برایتان توضیح می‌دهیم.
از بین رفتن مینا (عاج)
خوراکی‌های قندی، حاوی کربوهیدرات‌های قابل‌تخمیر هستند. وقتی کربوهیدرات‌های قابل‌تخمیر با باکتری‌های مضر موجود در دهان ترکیب می‌شوند، اسید تولید میشود. چنانچه اسید با شستشو یا مسواک زدن از محیط دهان خارج نشود، مواد معدنی تشکیل‌دهنده مینای دندان را از بین می‌برد و درنتیجه مشکل ساییدگی مینای دندان پیش می‌آید. از بین رفتن مینای دندان آن را در برابر محرک‌ها آسیب‌پذیر و حساس‌تر می‌کند. آب دهان حاوی موادی معدنی است که به بازیابی مواد معدنی مینای دندان کمک می‌کند. بااین‌حال اگر به صورت مداوم تنقلات شیرین مانند شکلات و آب‌نبات بخورید، آب دهان فرصت کمتری برای جایگزینی مواد معدنی مورد نیاز مینای دندان خواهد داشت.
پوسیدگی یا سوراخ شدن دندان
باکتری‌های تغذیه‌کننده از مواد قندی موجود در دهان، ماده چسبناکی موسوم به پلاک را ایجاد می‌کنند که روی دندان‌ها و زیر لثه‌ها تشکیل میشود. اسید موجود در پلاک باعث از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان میشود. وقتی مینای دندان ساییده میشود، باکتری‌ها و اسید می‌توانند وارد دندان شوند و به عاج نرم درون دندان برسند. پوسیدگی دندان منجر به سوراخ شدن دندان میشود؛ سوراخ شدن دندان به صورت تشکیل شدن حفره در مینای دندان شروع میشود. اگر سوراخ ایجادشده پر نشود، بزرگ‌تر و عمیق‌تر میشود. شیرینی‌جات، مایعات، اسید و باکتری‌ها می‌توانند وارد سوراخ شوند و به دردی ناگهانی و تیرکشنده دامن بزنند.
بیماری لثه (ژنژیویت)
تجمع پلاک می‌تواند به بیماری لثه منجر شود. وقتی پلاک روی دندان سخت میشود، به جرم تبدیل میشود. جرم و پلاک، لثه‌ها را تحریک می‌کنند و موجب بروز علائم زیر می‌شوند:
- التهاب
- عفونت
- ورم
- خونریزی
درد و التهاب بافت لثه حساس شدن دندان را به دنبال دارد، چون ریشه‌های دندان که حاوی پایانه‌های عصبی است، در این شرایط در معرض محرک‌ها قرار می‌گیرد.
عقب رفتن لثه‌ها
خداوند لثه‌ها را به گونه‌ای آفریده است که استخوان را بپوشانند و از ریشه دندان‌ها محافظت کنند. همان‌طور که سن بالاتر می‌رود، تحلیل و عقب رفتن لثه‌ها شروع میشود و ریشه‌های دندان نمایان می‌شوند. در این صورت وقتی شیرینی می‌خورید، شیرینی می‌تواند روی ریشه‌های دندان جمع شود و حساسیت دندان به دلیل فعالیت باکتری‌های موجود در دهان شروع میشود. کشیدن سیگار و مسواک زدن دندان‌ها به روشی خشن و نامناسب، عقب رفتن لثه‌ها را تشدید می‌کنند. وضعیت نامناسب سلامت دهان و دندان و بیماری لثه نیز نقش مهمی در دندان درد بعد از خوردن شیرینی دارد.
روش‌های درمان سفید کردن دندان‌ها
سفیدکننده‌های دندان برای روشن کردن لکه‌ها حاوی ماده‌ای مانند پراکسید هیدروژن هستند. پراکسید برای آن‌که بهترین اثر را به‌جا بگذارد، باید در دندان نفوذ کند و به عاج داخل دندان برسد. این فرایند می‌تواند حساسیت دندان‌ها را تشدید کند.
علائم درد دندان در اثر خوردن شیرینی
اگر دندانهایتان حساس شده یا آسیب دیده باشند، خوردن شیرینی‌جات باعث بروز حس‌های مختلف در دهان و صورت‌تان خواهد شد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گزگز
- درد خفیف تا متوسط مداوم
- درد تیز، خنجری، ناگهانی و تیرکشنده
- درد ارجاعی در سینوس‌ها، چشم‌ها یا یک سمت صورت
زمان مراجعه به دندانپزشک
در شرایط زیر به دندانپزشک مراجعه کنید:
- اگر دندان دردتان پس از یک هفته استفاده از خمیردندان ضدحساسیت از بین نرفت. ممکن است عفونت یا پوسیدگی دندانی وجود داشته باشد که به درمان نیاز دارد.
- پف کردن، متورم و سفید شدن یا خونریزی کردن لثه‌ها
- خالی شدن پرکردگی دندان ترمیم‌شده
- داشتن درد یا هر حسی که نگران‌تان می‌کند یا فعالیت‌های روزمره‌تان را مختل می‌کند.
روش‌های درمان درد دندان بعد از خوردن شیرینی
روش‌های بسیاری برای درمان درد گرفتن دندان هنگام خوردن شیرینی وجود دارد که در ادامه با رایج‌ترین‌شان آشنا می‌شوید:
خمیردندان ضدحساسیت
اگر دندانهایتان حساس شده یا مینای دندان کمی ساییده شده باشد، استفاده از نوع خاصی از خمیردندان که فرمولاسیون ویژه‌ای برای درمان این مشکلات دارد، می‌تواند مفید واقع شود. خمیردندان ضدحساسیت کمک می‌کند تا لایه محافظی روی توبول‌های(لوله‌هایی بسیارریز هستند که از زیر مینای دندان تا درون لایه عاج امتداد دارند) عاج دندان ایجاد شود؛ این لایه به نوبه خود درد و ناراحتی دندان در اثر خوردن شیرینی را به حداقل می‌رساند. خمیردندان ضدحساسیت از طریق پوشش دادن توبول‌های عاج دندان به رفع دندان درد پس از خوردن شیرینی کمک می‌کند.
مصرف مسکن
مسکن‌های بدون نسخه‌ای مانند ایبوپروفن دندان درد ناگهانی پس از خوردن شیرینی را تسکین می‌دهند. اگر دندان‌تان با خوردن شیرینی درد می‌گیرد، می‌توانید درد و ناراحتی دندان را تا زمانی‌که به پزشک مراجعه کنید، با مسکن آرام کنید.
ترمیم دندان
اگر دندان‌تان ترک‌خورده یا لب‌پر شده باشد، باید برای معاینه دقیق به نزدیک‌ترین دندانپزشک مراجعه کنید. اگر ترک دندان شدید باشد، ممکن است لازم باشد دندان‌تان را روکش کنید یا از ترمیم‌های دیگر استفاده کنید تا دندان‌تان بیشتر از این آسیب نبیند.
پر کردن دندان
اگر دندان‌تان هنگام خوردن شیرینی‌جات به دلیل پوسیدگی درد می‌گیرد، پر کردن دندان حساسیتش را به حداقل خواهد رساند. بعد از اینکه دندان‌تان را پر کردید، مواد قندی دیگر نمی‌تواند به ناحیه‌های پوسیده بچسبد. بهترین کار برای سلامت دندانهایتان این است که برای پر کردن دندان پوسیده، فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.
محافظ دهانی
دندان قروچه کردن و روی هم ساییدن دندان‌ها می‌تواند باعث ساییدگی مینای دندان شود. بنابراین اگر از گارد یا محافظ دهان سفارشی یا آماده استفاده کنید، می‌توانید از دندان و مینای دندان در برابر آسیب‌دیدگی محافظت کنید.
سیلانت
سیلانت دندان از آسیب دیدن دندان‌ها در اثر پوسیدگی جلوگیری می‌کند. سیلانت نقطه‌های آسیب‌پذیر دندان را پر می‌کند و مانع جمع شدن ذرات غذا و پلاک میشود. مواد سیلانت می‌تواند حساسیت شدید دندان‌ها را فوراً با موفقیت کاهش دهد.
فلوراید
فلوراید مواد معدنی دندان‌ها را مجدداً تأمین می‌کند و آنها را در برابر مواد اسیدی و قندی موجود در خوراکی‌ها مقاوم‌تر می‌سازد. تأمین مجدد مواد معدنی سلامت و سختی مینای دندان را در حد چشمگیری بهبود می‌دهد. فلوراید در محصولات گوناگون، از خمیردندان گرفته تا دهانشویه وجود دارد.
درمان بیماری لثه
بیماری لثه و ژنژیویت را می‌توان با جرم‌گیری عمیق و تسطیح ریشه درمان کرد؛ دندانپزشک پلاک را در درمان جرم‌گیری از روی دندان‌ها می‌تراشد و آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. عقب رفتن لثه‌ها را نیز می‌توان با جرم‌گیری عمیق و تسطیح ریشه درمان کرد، تحلیل لثه را گاهی می‌توان با استعمال آنتی‌بیوتیک موضعی اصلاح کرد. اگر عارضه شدید باشد، جراحی‌هایی مانند پیوند لثه توصیه میشود.
باندینگ دندان
چنانچه مینای دندان به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است باندینگ کامپوزیت دندان بهترین راه‌حل برای ترمیم مینا باشد. اگر درمان باندینگ را قبلاً انجام داده باشید، دندانپزشک رزین هم‌رنگ دندان را روی آن خواهد گذاشت.
پیشگیری از درد دندان پس از خوردن شیرینی
توصیه‌های زیر را رعایت کنید تا دندانهایتان سالم بمانند و هنگام خوردن شیرینی دچار دندان درد نشوید:
- با پرهیز از خوردن شیرینی‌جات به پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک کنید.
- اگر سیگار یا سیگار الکترونیک (ویپ) می‌کشید یا توتون می‌جوید، بهتر است این عادت‌ها را ترک کنید.
- دندان‌ها را حداقل دو بار در روز با خمیردندان فلورایددار و مسواک نرم تمیز کنید.
- تا می‌توانید نخ دندان بکشید.
- سعی کنید دهانشویه الکلی استفاده نکنید.
- اگر شیرینی‌جات یا دیگر خوراکی‌های غنی از کربوهیدرات، مانند چیپس سیب‌زمینی، میل کردید، دندانهایتان را پس از صرف این خوراکی‌ها مسواک بزنید.
- اگر نمی‌توانید بعد از صرف غذا مسواک بزنید، آدامس بدون قند بجوید. ضمناً آدامس بدون قند جایگزین خوبی برای مکیدن آب‌نبات است.
- در صورت امکان دو بار در سال برای جرم‌گیری به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین دندانپزشک بررسی می‌کند که آیا پوسیدگی‌های کوچکی دارید که از آنها آگاه نباشید یا خیر.
جمع‌بندی
ممکن است دندان‌های آسیب‌دیده یا حساس هنگام خوردن یا نوشیدن مواد قندی درد بگیرد. شدیدتر شدن حساسیت دندان می‌تواند پیامد مشکلات دندانی مانند ساییدگی مینا و پوسیدگی دندان باشد. مراقبت از دندان‌ها به حفظ سلامت دندان‌ها کمک می‌کند و حساسیت‌شان را به محرک‌هایی مانند شیرینی کاهش می‌دهد. اگر دندانهایتان حساس باشد، ممکن است هنگام خوردن خوراکی‌های سرد یا داغ نیز دچار دندان درد شوید.
پرسش‌های متداول
آیا دندان درد ناشی از خوردن شیرینی برطرف میشود؟
بعضی دندان دردها جدی نیست، خودبهخود برطرف میشود و دچار هیچ مشکلی نمیشوید. اما چنین شرایطی نادر است و این دندان دردهای بدون خطر انگشتشماراند و با فاصله زیاد اتفاق میافتند. دنداندرد در اکثر موارد مشکلی جدی است و به درمان نیاز دارد.
بهترین مسکن برای دندان درد پس از خوردن شیرینی چیست؟
داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن، ادویل، مورتین یا ناپروکسن به دلیل کاهش دادن التهاب برای تسکین دندان درد مفیداند. ترکیب ادویل (ایبوپروفن) و تایلنول (استامینوفن) به اندازه داروهای مخدر تجویزی، برای تسکین دندان درد مؤثر است.
دندانپزشکان چگونه دندان درد هنگام خوردن شیرینی را درمان می‌کنند؟
اگر دندان درد ناشی از خوردن شیرینی و پوسیدگی دندان باشد، دندانپزشک ناحیه پوسیده را برمی‌دارد و حفره ایجادشده را با مواد مخصوص پر می‌کند. چنانچه شل شدن یا شکستن پرکردگی علت دندان درد هنگام خوردن شیرینی باشد، دندانپزشک ترمیم قدیمی و پوسیدگی را برمی‌دارد و دندان را دوباره پر می‌کند.
دندانی را که پس از خوردن شیرینی درد می‌گیرد باید مسواک بزنم؟
نباید مسواک زدن دندان دردناک را پشت گوش بیندازید، چون مسواک نزدن سرعت تجمع باکتری‌ها داخل حفره دندان پوسیده و دورش را بیشتر می‌کند. تجمع باکتری‌ها می‌تواند دندان درد را شدیدتر کند. البته مسواک زدن باعث از بین رفتن درد دندان نمی‌شود.
شستشو با دهانشویه برای دندان درد ناشی از خوردن شیرینی مفید است؟
اگر دندان‌تان با خوردن شیرینی درد می‌گیرد، احتمالاً دچار عفونت هستید. اکثر دهان‌شویه‌ها به تسکین دندان درد کمک می‌کنند. برای دندان درد همراه با عفونت باید از دهانشویه ضدعفونی‌کننده استفاده کنید.
دندان پوسیده با خوردن شیرینی درد می‌گیرد؟
اگر مینای دندان از بین رفته باشد، خوراکی‌های قندی، سرد، داغ یا اسیدی می‌تواند به عاج برسد و باعث حساسیت دندان شود. از جمله دلایل از بین رفتن مینای دندان می‌توان به پوسیدگی یا سوراخ شدن دندان و خوردن خوراکی‌های ترش و اسیدی اشاره کرد که در نهایت موجب دندان درد میشود.
پوسیدگی دندان ندارم، پس چرا دندانم موقع خوردن شیرینی درد می‌گیرد؟
دندان درد پس از خوردن شیرینی لزوماً نتیجه پوسیدگی یا درمان ریشه نیست، بلکه ممکن است دچار عارضه‌ای موسوم به حساسیت شدید عاج باشید.
حساسیت دندان به شیرینی چقدر طول می‌کشد؟
حساسیت دندان به شیرینی‌جات کاملاً عادی است و معمولاً ظرف چهار تا شش ساعت برطرف میشود. اگر حساسیت دندان ادامه داشت، برای یافتن راه‌حل به دندانپزشک مراجعه کنید.
دندان‌ها تا چند وقت به شیرینی‌جات حساس می‌مانند؟
انتظار می‌رود درد ظرف تقریباً یک هفته فروکش کند و حساسیت بعد از دو تا چهار هفته باید برطرف شود. اگر حساسیت مدت بیشتری طول کشید، با دندانپزشک تماس بگیرید.
چرا دندان‌هایم فقط موقع خوردن شکلات درد می‌گیرد؟
اگر دندان‌تان پوسیده یا سوراخ شده باشد، باکتری‌ها و اسید می‌توانند از این حفره‌ها وارد دندان شوند و به لایه بعدی دندان، یعنی عاج برسند. چنانچه دندانپزشک سوراخ ایجادشده در دندان را پر نکند، مواد قندی می‌تواند وارد دندان شود و به حساسیت و درد ناگهانی دامن بزند.
چه مدت طول می‌کشد تا مواد قندی به دندان آسیب بزند؟
مواد قندی مصرف‌شده ظرف 20 ثانیه با باکتری‌های موجود در دهان ترکیب می‌شوند و در نتیجه اسیدی تشکیل میشود که آسیب زدن به دندان‌ها را شروع می‌کند. ساییدگی مینای دندان به مرور زمان به پوسیدگی منجر میشود.
ممکن است دندان عصب‌کشی‌شده به خوردن شیرینی حساس باشد؟
اگر دندان‌تان را عصب‌کشی کرده‌اید، اما آن ناحیه به گرما و شیرینی حساس است، احتمالاً مشکل از دندان عصب‌کشی شده نیست و به احتمال زیاد یکی از دندان‌های دیگرتان پوسیده است. اگر درمان ریشه به درستی انجام شده باشد و دندان عصب‌کشی شده را روکش کرده باشید، دندان نباید به دما حساس باشد. چنانچه دندان ترک خورده باشد، ممکن است هنگام جویدن درد بگیرد.
دندان‌ها را باید بلافاصله پس از خوردن شیرینی‌جات مسواک بزنم؟
اگر دندان‌ها را فوراً پس از خوردن شیرینی‌جات یا خوراکی‌های اسیدی مسواک بزنید، ممکن است مینای دندان آسیب ببیند. اسیدها بلافاصله پس از غذا خوردن در دهان وجود دارند و مینا را ضعیف می‌کنند. اگر دندان‌ها را بلافاصله پس از غذا خوردن مسواک بزنید، در ساییدگی دندان‌ها به اسیدها کمک می‌کنید. بهتر است دندان‌ها را 30 ـ 60 دقیقه پس از خوردن شیرینی مسواک بزنید.
بعد از خوردن شیرینی‌جات باید از دهانشویه استفاده کنم؟
هرچند می‌توانید هر زمان که به خوشبو کردن دهان نیاز داشتید، از دهانشویه استفاده کنید، بهترین زمان برای این کار بلافاصله پس از غذا خوردن است. مواد قندی موجود در خوراکی‌های مصرف‌شده محیط دهان را اسیدی‌تر می‌کند. اگر دندانهایتان را بلافاصله پس از غذا خوردن مسواک بزنید، اسید را با مسواک زدن وارد دندان می‌کنید و باعث ساییدگی دندان می‌شوید.
