کامپوزیت ونیر و لمینت اعمال دندانپزشکی برای زیبایی و روش‌هایی مدرن برای داشتن لبخندی درخشان و دندان‌های سالم هستند. کامپوزیت ونیر و لمینت، موادی نازک، شکننده و همرنگ دندان هستند که در قسمت جلوی دندان، روی دندان چسبانده میشوند و مشکلات دندانی متعددی را برطرف می‌کنند. مشخص‌شدن اینکه کدام روش برای شما مناسب‌تر است به عوامل مختلفی بستگی دارد. بعد از بررسی مزایا و معایب ونیرهای دندانی می‌توانید آن‌ها را باهم مقایسه کنید تا به نتیجه‌ی درستی برسید.
کامپوزیت دندانی چیست؟
کامپوزیت دندانی روکش‌های نازک و همرنگ دندانی هستند که روی دندان چسبانده میشوند تا با بهتر کردن ظاهر دندان‌ها باعث زیباتر شدن لبخند فرد شوند. پروسه‌ی کامپوزیت دندان کم‌تهاجمی بوده و برای چسباندن کامپوزیت ونیر فقط کمی از مینای دندان باید تراشیده شود.
لمینت دندانی چیست؟
کارکرد لمینت دندان همانند کامپوزیت دندان است و گاهی این اسامی به یک معنا استفاده میشوند. تفاوت لمینت این است که لمینت‌ها بسیار نازک‌تر بوده و برای چسباندنشان میزان کمتری از مینای دندان باید تراشیده شود.
لمینت و کامپوزیت دندانی برای چه کسانی مناسب است؟
کامپوزیت دندانی و لمینت دندانی در موارد زیر بسیار کاربردی هستند:
- اصلاح دندان‌هایی که کج یا بدشکل هستند
- اصلاح دندان‌هایی که شکسته یا لب‌پر شده‌اند
- دندان‌های لکه‌دار یا بدرنگی که با روش‌های سفید کردن دندان بهبود نیافته‌اند
- دندان‌هایی که به دلیل ساییدگی کوتاه شده‌اند
- فاصله‌ی بین دندانی زیاد
در موارد خاصی برخی دندان‌ها گزینه‌ی خوبی برای انجام ونیر دندان نیستند. این موارد عبارتند از:
- دندان‌های پوسیده و یا بیماری فعال لثه. این مشکلات باید قبل از ساخت و چسباندن ونیرهای دندانی درمان شوند.
- دندان ضعیف. اگر بخش عمده‌ای از ساختار دندان از بین رفته یا پرشدگی زیادی دارد، دندان قدرت کافی برای ونیر دندان را ندارد. در چنین مواردی تاج دندان مناسب‌تر خواهد بود.
- دندان‌هایی که خیلی نامرتب هستند، اوربایت و آندربایت. برای اصلاح چنین مشکلاتی، درمان ارتودنسی بسیار مناسب‌تر است.
- عادت‌های دندان‌قروچه و فشردن دندان‌ها به‌هم، باعث شکستن یا لب‌پر شدن ونیرها خواهند شد. دندان‌قروچه که براکسیزم نیز نامیده می‌شود، قبل از قرار گرفتن هرنوع ونیری باید درمان شود. در چنین مواردی گارد دندانی شبانه می‌تواند مناسب باشد.
بعد از اینکه فهمیدید کامپوزیت و لمینت برای شما مناسب هستند (این امر معمولاً بعد از معاینه‌ی کامل مشخص خواهد شد)، باید با توجه به چندین عامل (مانند زمان و بودجه‌ای که دارید، کاری که لازم است و …)، انتخاب کنید که ونیر سرامیکی می‌خواهید یا کامپوزیت ونیر.
مزایای کامپوزیت دندانی چیست؟
مزایای کامپوزیت‌های دندانی عبارتند از:
هزینه
کامپوزیت‌های دندانی نسبت به لمینت مزایایی دارند که مهم‌ترین آن‌ها مربوط به قیمت آن است. به‌طور متوسط، قیمت لمینت دوبرابر کامپوزیت است و چون بسیاری از درمان‌ها تحت پوشش بیمه نیستند و کل هزینه را باید خودتان بپردازید، این امر برای برخی افراد بسیار مهم است.
درمان در یک روز
کامپوزیت دندانی اغلب در یک جلسه انجام می‌شود. دندان‌پزشک دندانتان را برای رزین آماده می‌کند و سپس ونیر را همانطور که روی دندان قرار دارد شکل خواهد داد. سپس رزین با استفاده از نور مخصوصی سفت شده و نهایتاً پولیش می‌شود.
کامپوزیت مستقیم دندان (که باندینگ کامپوزیت نیز نامیده می‌شود) معمولاً به جای آزمایشگاه همانطور که روی دندان قرار دارد شکل خواهد گرفت. رزین هم‌شکل دندان مستقیماً روی دندان قرار می‌گیرد (همانطور که از نام این روش مشخص است) و سپس دندان‌پزشک می‌تواند آن را شکل دهد. سپس این رزین شکل‌گرفته با استفاده از نور شدید سفت می‌شود و بعد از آن می‌توان تعداد لایه‌ی رزین را افزایش داده و شکل داد تا زیبایی دلخواه حاصل شود. بعد از اتمام کار، رزین باید پولیش شود تا ظاهری طبیعیتر و شبیه به دندان طبیعی پیدا کند. درنتیجه روش کامپوزیت بسیار کم‌تهاجمی‌تر بوده و خیلی سریع‌تر از سرامیک انجام خواهد شد.
لمینت بیشتر زمان می‌برد؛ چون ونیرها باید در آزمایشگاه دندان (دندان‌سازی) ساخته شوند و تا قبل از جلسه‌ی بعدی که می‌خواهید به دندان‌پزشک مراجعه کنید آماده شوند. همچنین دندان‌های شما قبل از قراردادن ونیرها، آماده‌سازی بیشتری لازم دارند.
قابلیت برداشتن
به جرأت می‌توان گفت که بزرگترین مزیت کامپوزیت دندان نسبت به لمینت سرامیکی (پرسلین)، قابلیت آن برای برداشتن است. برای لمینت سرامیکی باید دندان طبیعی شما تغییر داده شود تا بتوان ونیر را چسباند؛ اما برای کامپوزیت میزان تراشیدن دندان خیلی کم است و این امر به این معناست که دندان‌های شما آنقدر تغییر نکرده که نتوان در صورت نیاز کامپوزیت را برداشت یا جایگزین کرد.
مزایای لمینت دندانی چیست؟
مزایای لمینت دندانی به نسبت کامپوزیت‌های دندانی عبارتند از:
دوام
اگرچه کامپوزیت دندانی مزیت‌هایی دارد، اما در یک مورد لمینت بسیار بهتر از آن است و این مورد دوام است. مواد سازنده‌ی لمینت (حتی با وجود پیشرفت‌های زیادی که مواد رزینی داشته است)، بسیار مقاوم‌تر و سخت‌تر از رزین کامپوزیت هستند.
ماندگاری لمینت به‌طور متوسط 10-15 سال است و اگر بهداشت دهانتان را رعایت کنید و از دستورات دندان‌پزشکتان پیروی کنید، دوام آن‌ها بیشتر هم خواهد بود. ماندگاری کامپوزیت دندانی نصف لمینت و 5-7 سال است.
اگر می‌خواهید از ونیر استفاده کنید، باید حواستان به این نکات باشد؛ یعنی اگرچه قیمت کامپوزیت دندانی نصف قیمت لمینت دندان است اما ماندگاری آن نیز نصف لمینت است. پس کدام بهتر است؟
اکثر دندان‌پزشکان عقیده دارند که لمینت طبیعیتر و هم‌شکل دندان است. لمینت به دلیل شفافیت خود بسیار شبیه به مینای دندان است. همچنین لمینت در برابر لک شدن و شکستن مقاوم است که این امر به دلیل استحکام مواد آن و لعابی است که بعد از تکمیل درمان روی آن زده می‌شود. از طرف دیگر، ونیر کامپوزیت، منافذ زیادی دارد که باعث می‌شود لک شود و به خاطر همین باید رژیم غذایی خود را اصلاح کنید و از مصرف غذاهایی که باعث ایجاد لکه میشوند خودداری کنید. همچنین کامپوزیت دندانی برای اینکه ظاهری شبیه به دندان پیدا کند باید پولیش شود؛ ولی حتی در اینصورت هم با لمینت قابل مقایسه نخواهد بود.
پروسه‌ی لمینت دندان بیشتر طول می‌کشد و گاهی اوقات لازم است تا فرد از نوع موقت آن استفاده کند تا ونیرها در آزمایشگاه ساخته شوند. با این حال گسترش استفاده‌ی دندان‌پزشکان از فناوری CAM/CAD در مطب، باعث امکان ساخت این ونیرها در مطب و درنتیجه افزایش سرعت انجام این پروسه شده است. اگر می‌خواهید از لمینت استفاده کنید، باید فناوری‌هایی که در مطب دندان‌پزشکتان موجود است را بررسی کنید. این کار باعث کاهش زمان لازم برای انجام این پروسه خواهد شد.
درمانی ماندگار و بادوام
نکته‌ی آخر اینکه ونیر سرامیکی، درمان ماندگار و بادوامی برای فرسودگی مینای دندان، فرسودگی و از بین رفتگی دندان، نقایص ژنتیکی، نامرتبی دندان و … است. کامپوزیت دندانی درمان ماندگاری برای مشکلات شدید نیست. مثلاً تغییر رنگ شدید یا مشکلات مربوط به فاصله‌ی دندان‌ها، با کامپوزیت ونیر قابل درمان نبوده و تنها راه درمان آن‌ها لمینت سرامیکی است. دندان‌پزشکتان در جلسه‌ی مشاوره سلامت دهان و دندانتان را کامل بررسی خواهد کرد و گزینه‌های مناسب برای درمان را به شما خواهد گفت.
لمینت دندانی بهتر است یا کامپوزیت؟
کامپوزیت دندانی و لمینت، هر دو روش‌های مناسبی برای بهبود ظاهر دندان‌ها و ایجاد لبخندی زیباتر است.
به‌علاوه، این روش‌ها غیرتهاجمی بوده و سریع‌تر از روش‌هایی مانند ارتودنسی نتیجه خواهید گرفت.
اما همانطور که در بخش قبل دیدید، کامپوزیت دندانی و لمینت تفاوت‌هایی در زمینه‌ی مواد اولیه، هزینه و نتیجه دارند و انتخاب روش مناسب برای شما کاملاً به خودتان، دندان‌پزشکتان و انتظاراتتان بستگی دارد.
به طور کلی اگر به دنبال اصلاحات جزئی و سریع در لبخندتان، یا تغییر شکل و حالت تعداد کمی از دندانهایتان هستید، کامپوزیت دندانی برای شما گزینه‌ی مناسبی خواهد بود؛ چون این روش نیازی به تراشیدن زیاد مینای دندان ندارد.
اما اگر برای تغییر شکل، اندازه و فاصله‌ی دندانهایتان تغییرات زیادی لازم است، یا می‌خواهید درمانی ماندگار یا دندان‌هایی سفید داشته باشید، لمینت و ونیر سرامیکی گزینه‌های بهتری هستند.
مراقبت‌های لازم برای لمینت و کامپوزیت دندانی
مراقبت از کامپوزیت دندانی و لمینت کار ساده‌ای است. چندین پیشنهاد در زیر آورده شده:
- برای جلوگیری از مشکلات بهداشت دهان و دندان، لطفاً مانند قبل مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. درمان با کامپوزیت دندانی یا لمینت، از بین روش‌های ترمیمی و امکانات مصنوعی موجود، سازگارترین روش‌های ترمیمی برای لثه هستند (آسیبی به لثه نمی‌زنند). مسواک زدن و استفاده از نخ دندان باعث آسیب به ونیرها نخواهند شد. استفاده از هرگونه خمیردندان ضدساییدگی مجاز است. مراقبت خانگی مناسب باعث موفقیت لمینت تا سال‌های متمادی خواهد شد.
- بعد از ونیر دندان، ممکن است دندان‌ها کمی نسبت به داغی یا یخی حساس شوند. کمی حساسیت طبیعی است و بعد از 1-2 هفته برطرف خواهد شد. اگر این حساسیت ادامه داشت یا باعث ناراحتی شما شد، با دندان‌پزشکتان تماس بگیرید.
- لمینت بعد از قرار گرفتن روی دندان بسیار بادوام خواهد بود و بسیاری از فشارهای وارده از رژیم غذایی عادی را تحمل خواهد کرد. اما شکستن پسته با دندان، جویدن استخوان یا سیب کاراملی کارهای اشتباهی هستند. همانند هرکاری احتیاط شرط عقل است.
- اگر عادت به دندان‌قروچه یا فشردن دندان‌ها روی هم دارید، به دندان‌پزشکتان اطلاع دهید. او گارد شبانه‌ی نرمی را برای شما تهیه خواهد کرد تا حین خواب فشاری به دندانهایتان وارد نشود.
- همانند سایر اجزای دهان، ونیرها هم مستعد فرسودگی خواهند بود. گاهی اوقات ممکن است کامپوزیت دندانی کمی لب‌پر شود که در اکثر موارد ترمیم آن کار ساده‌ای است. احتمال شکستن ونیر در 5سال اول بسیار کم است؛ مگر اینکه مشکلات دندان‌قروچه‌ی شدیدی وجود داشته باشد.
- اگر شکل دندانهایتان خیلی تغییر کرده باشد، ممکن است حداقل یک هفته مشکلاتی در صحبت کردن داشته باشید (مانند نوک زبانی حرف زدن). در موارد نادر و درصورت عدم بهبود این حالت، دندان‌پزشک ونیر را اصلاح می‌کند تا این حالت برطرف شود.
سؤالات متداول
کدام ونیر طبیعیتر است؟
ونیرهای دندانی طوری ساخته میشوند که درکنار درمان مشکل مدنظر شما، بیشترین شباهت ممکن را به دندانهایتان داشته باشند.
اما لمینت ظاهر طبیعیتری خواهد داشت، زیرا مواد سازنده‌ی آن، نور را همانند مینای دندان بازتاب خواهند کرد. کامپوزیت دندانی هم بعد از پولیش شدن ظاهری طبیعی خواهد داشت.
کدام مورد برای اصلاح مشکلات شدید مناسب‌تر است؟
اگر دندانهایتان خیلی لک‌شده، آسیب‌دیده یا کج هستند و یا فاصله‌ی بین دندانهایتان زیاد است، دندان‌پزشک ونیر سرامیکی (پرسلین) را پیشنهاد خواهد داد.
کامپوزیت ونیر بیشتر برای اصلاح مشکلات خفیف یا متوسط مناسب است. اگر مشکلتان آنقدر شدید است که با ونیر درمان نخواهد شد، دندان‌پزشک به جای این درمان، تاج دندان یا ارتودنسی را پیشنهاد خواهد داد.
کدام مقاوم‌تر است؟
لمینت بسیار مقاوم‌تر از کامپوزیت رزین است یعنی کمتر می‌شکند.
اما نمی‌توان آن‌ها را مانند کامپوزیت دندانی ترمیم کرد. اگر ونیر سرامیکی آسیب ببیند، باید تعویض شود. این کار، گران خواهد بود.
